Kitaplardaki Çeviri Sorunları

Çeviri kitaplarda hepimiz "Vallahi, Allah korusun, Allah günahlarını affetsin vb. " diyaloglar görmüşüzdür. Bu konuda sizlerin de fikirlerini merak ediyorum. Orjinal metinde “God bless you,” yazarken bunun dilimize Allah seni korusun olarak çevrilmesini bir tek ben mi takılıyorum acaba? Din ve inanışların çok farklı olduğu kitaplarda bile bu tarz yazımlar görüyorum. Hatta direkt Tanrı temalı kitaplarda bile bu şekilde çeviri yapıldığını gördüm. Bu konuda neler düşünüyorsunuz? Sizce doğru bir çeviri midir? Hadi hepsini geçtim vallahi nedir? Böyle şeyler görünce beni bir gülme alıyor ve kitaba olan yaklaşımım ciddiyetini kaybediyor.

17 Beğeni

Şurada tam da buna değinmiştim. Yalnız değilsiniz :slight_smile: Çünkü,

Allah kelimesinin özel isim olması söz konusu. Benim düşüncelerim bu yönde.

8 Beğeni

Bizzat ölen bir tanrı için fani birinin “Allah günahlarını affetsin,” yazıldığını okudum. Gülsem mi ağlasam mı bilemiyorum… Bu konu bazı çok güzel kitaplara balta vuruyor bence.

11 Beğeni

Allah Tanrının belasını versin diye bir lafı vardı Necip Fazıl’ın yanlış hatırlamıyorsam, o geldi aklıma. Yazarken kanım dondu :joy:

3 Beğeni

Allah özel bir isim. Hristiyanlar için zannediyorum Tanrı için özel bir isim yok her dilde farklı şekilde söyleniyor. Bu yüzden “Tanrı, yaratıcı, yaradan” gibi terimler kullanılmalı. Ancak “Allah kahretsin” kalıbı yerine ne söylenir bulamadım.

Bir de şey var. Küfürleri lanet olsuna çeviren bir kitle. Onlar ki sevişerek değil de bölünerek üreyen arkadaşlarımız.

1 Beğeni

O da bir şey mi :smiley: , kitabının arka kapağının ilk cümlesinde "lanet olsun"u kullanan yerli ve milli yazarlarımız var. Çeviri gibi konuşan yazarlar, yazarlarımız.

“Allah kahretsin” yerine “Kahretsin!”/“Kahrolası!” denilebilir diye düşündüm. Bu noktada sözü çevirmenlere bırakıyorum. @YaprakOnur , @mit , @Everfever bize bir yol gösterir belki.

7 Beğeni

Çok fazla Pulp Fiction izlemiş olabilirler. :smiley: Ben bir öyküde (amatör bir öykü) “lanet olsun (ismi atıyorum) Ahmet, senin derdin ne?” gibi bir cümle gördüm. Dur daha komik kısmına gelmedik. Ahmet cevap verir: “Lanet çeneni kapat!” :smiley:

Amerikan filmi izleyerek kitap yazabileceğini düşünen bir kesim olduğu doğrudur. Bunlar Getto’ların asi delikanlıları gibi konuşarak iç anadolu bölgesinde oturan bir karakter yazarlar. :slight_smile:

Kahrolası veya kahretsin cevabını okuyunca biraz moralim bozuldu. Çok basitmiş cevabı.(Dalga geçmiyorum cidden basit bir cevabı varmış aslında)

8 Beğeni

Çocuk kitapları için hoş görülebilir akılları karışmasın diye

2 Beğeni

Ben yıllardır captain inin hem kaptan hem yüzbaşı olduğunu yada mariners sın deniz piyadesi olduğunu bilmeyen üstelik konuya uymadığını bile bile yanlış yazan çevirmenlerden editörlerden bıktım
Bakıyorum bu konularda tek takıntılı olan ben değilmişim
Bir işe soyunuyorsak elimizden geleni değil o işin mükemmelini yapmamız gerekir ama nerde
Bukonuda daha öncede yazdım tartıştım genelde cevap hep aynı yayınevlerinin çevirmene kaç para verdiğini biliyormusun
Ne yapalım yani ucuza çalışan çevirmen yetersiz oluyor diye oturalım mı

3 Beğeni

Hocam telefondan filan yazmak baya zor biliyorum ve insanlar yorumlarda fazla uğraşmıyor düzgün yazmaya onu da biliyor ve ben de aynı şekilde çok üstünde durmuyorum. Çok önemli bir mesele değil çünkü. Noktalı virgülü, soru ekinin ayrı yazımını hatta soru ekini geçtim nokta koysaydınız bari böylece daha rahat okunurdu yazdığınız. (Konuyla bağımsız bu söylediğim, ironi yapmıyorum.)

3 Beğeni

İlk hikâyelerimi yazmaya başladığımda, o güne dek genellikle çeviri kitap okuduğumdan ben de “Lanet olsun!” yazardım bol bol. Çünkü dilime yapışmıştı, günlük hayatta da kullanıyordum sık sık. Gel zaman git zaman insanlar (özellikle de @darlyopus ve @periyodiknesriyat) buna tepki gösterdiğinde, çok Amerikanvari durduğunu söylediklerinde fark etmiştim aslında ne kadar yanlış bir şey yaptığımı. Kayıp Rıhtım’ın sayısız faydalarından biri :slight_smile:

“Allah” adının kullanılması meselesine gelince, bu kitapta anlatılan kültüre göre değişir. Şuursuzca ikisinden birini yazmakla olmaz o iş. Tanrı doğrudur, Allah doğrudur gibi kesin bir ifadeden söz edilemez burada. Mesela şu aralar Babür İmparatorluğu’nu konu alan bir kitabın düzeltisini yapıyorum. Bir bölümde hep birlikte camiye gidiyorlar, molla hutbeye çıkıyor ve duasına şöyle başlıyor: “Tanrı’nın inayeti üzerinize olsun.”

Cami, molla, hutbe, tanrı… Oldu mu? Olmadı… Camide hutbeye çıkıp da Allah yerine Tanrı diyen adamın sarığını başından alırlar :slight_smile: O yüzden düzeltideki God=Tanrı çevirilerinin çoğunu Allah olarak değiştiriyorum. Aynı şekilde Hıristiyan birinin kalkıp da “Allah” demesini bekleyemezsiniz.

God dammit! kelimesini de Allah kahretsin diye çevirmek tam olarak uygun değil o yüzden. Hazal’ın “Kahretsin” örneği kullanılabilir. “Tanrı’nın cezası” da biraz daha aslına sadık bir çeviri.

19 Beğeni

Müslüman olmayan hiçbir karakterin ağzından Allah kelimesi çıkmaması gerektiğine inananlardanım ben. @Firtinakiran’ın da belirttiği gibi bence de İslam’a özgü özel bir isim o; İngilizce konuşulurken de Müslümanlar God değil, Allah diyorlar genelde.

Aslında daha da büyük bir dert var ortada; hiçbir şekilde Tanrı ya da Allah kelimesi geçmeyen yerleri de Tanrılı çeviriyoruz genelde. Örneğin, ‘Oh, goodness’ ya da ‘Oh, boy’ gibi nidaların çoğu genel olarak 'Aman Tanrım’a dönüşüyor zira başka karşılık bulmakta zorlanıyoruz. :frowning:

Küfürlerin bir kısımını ben de ‘lanet olsun’ diye çevirmek zorunda kalıyorum, İngilizcedeki güzide küfürler her zaman Türkçede karşılık bulamayabiliyor, lanet olsun daha güzel oturabiliyor ama bu konudaki kaygıyı anlıyorum elbette, çok fazla kullanıldığında gerçekten çeviri kokmaya başlıyor.

Buna çok katılmıyorum maalesef, ben çocukların başka kültürlere maruz kalarak yetişmesi gerektiğini düşünenlerdenim.

12 Beğeni

Elbette başka kültürleri öğrensinler ama kendi kültürlerinide unutmasınlar

3 Beğeni

Ben de tam olarak bunu demek istiyorum işte. Dine göre hitapların, nidaların seçilmesi lazım. Aksi halde çevirmenlere insan ister istemez övgüyle yaklaşamıyor. Tam bir uyum olması gerekir bence bu konuda.

Öyküler için ise eğer bir karakterin adı Türkçe ise ben “Lanet olsun adamım!” tarzı bir şey görünce istemsiz gülümsüyorum ama yabancı olunca o kadar gözüme batmıyor. Ancak artık klişeleştiği de bir gerçek.

Öykü yazarken çok fazla çeviri edebiyatı okuduğumuzdan dolayı ister istemez dilimiz de yabancı kavramlar oluyor ama bunda yazdığımız dünyanın atmosferine dikkat etmeliyiz diye düşünüyorum ben. Muzaffer amcaya “Tanrılar size sesleniyorum,” diyaloğu koyunca komik duruyor ama Bay Flau için bu sırıtmaz.

Sonuç olarak yalnız olmadığımı bilmek içime su serpti. Umarım yeni çevirilerde bu sorun tamamen yok olur.

6 Beğeni

“Biz Türkçede yaratıcıya Tanrı deriz” cümlesini anlamayacak bir çocuk var mı yahu :slight_smile: ? O küçük cingözler her şeyin gayet farkında.

Sonuçta Türkçe bir kelime söz konusu.

“Allah” ise günlük hayatımızda sıkça ağzımızdan dökülen bir isim. Bugün inançsız pek çok insanın bile söylediğini duyuyorum. Çocuk nasıl unutsun, uzak kalsın :slight_smile: ?

7 Beğeni

Belki biliyorsunuzdur ama ben yine de söyleyeyim, Hulki Aktunç’un bu hususa dair çok güzel bir sözlük çalışması var.

http://kitap.ykykultur.com.tr/kitaplar/buyuk-argo-sozlugu-taniklariyla

8 Beğeni

Ukala görünmemek için paylaşmadığım link :smiley: Ama Hulki Aktunç ve buraya iliştirilecek sayısız kalp.

“Küfürlerimize bile sahip çıkmalıyız. Yoksa onlara da bizim adımıza başkası sahip çıkar.”

Güzel insan.

7 Beğeni

Lütfen efenim, ukalalık bu forumun amaçlarında hizmet eden bir şey :face_with_monocle:

2 Beğeni

Yinede ben Tanrı ile Allah kelimesi arasında çok fark görüyorum Tanrı kelimesi bana daha çok mitolojik geliyor .

2 Beğeni

İngilizcedeki güzide küfürleri bile “lanet olsun” diye çevirme taraftarı değilim ben çünkü çok alakasız. Yani mother ile başlayan manidar küfür mesela lanet olası gibi filan çevrilebiliyor. Evet, biliyorum onun tam karşılığı yok (ve genelde dizilerde karşılaşıyorum bu duruma) ama yine de Türkçe’de o kadar çok küfür var ki onun tam karşılığı bile olmasa yine de tam küfürle çevrilmeli. Çünkü lanet basit bir şey. Yani çeviri kokmasını da geçtim. Biri karşıdakine lanet olası diyor adamın verdiği tepkiyle alakasız bir küfür. Ancak aslında adam m.f. veya s.o.b. tarzında bir küfür ediyor ve bu verdiği tepkiyle orantılı bir küfür. Yani hiçbir küfrün lanet olsun şeklinde çevrilmemesi taraftarıyım ben.

Okuduğum çevirinin ve çevirmenin ne kadar iyi olduğunu düşürsem düşüneyim bu şekilde bir lanet olsun çevirisi görünce bu çeviri iyi değil diyorum. Tek bir şeye göre değerlendirmek her ne kadar doğru olmasa da bu çevirmenliğin 7 ölümcülünden biri benim için. Yanlış anlaşılma olmasın bir okuyucu olarak yorumum ve düşüncemdir bu.

3 Beğeni