Harry Potter evrenini çok daha farklı bir açıdan ele almak istiyorum.
Kurgusal bir evren yaratılırken ortaya konan dünyaya dair verilen ayrıntılar beni her zaman hikayenin ana gidişatından daha çok etkilemiştir. Örneğin, tüm kitap serisinde beni en heyecanlandıran yerlerden birisi Diagon Alley’nin ilk kez tasvir edildiği zamandı. Bununla birlikte Gringotts sisteminin açıklanması, Arthur’un zaman zaman bakanlığın işleyişi ile ilgili bilgiler vermesi gibi kısımlar da aklıma geliyor.
Ne yazık ki Rowling, en azından 7 kitaplık ana seride, çoğunlukla karakterlere odaklanmayı tercih etti. Lakin kısıtlı da olsa bu seriden elde ettiğimiz bilgiler ışığında H.P. evrenindeki toplumsal düzen hakkındaki görüşlerinizi merak ediyorum.
Cincüceleri düşünelim. Griphook, bir nesnenin sahibinin onu satın alan kişi değil de sadece ve sadece o nesneyi yapan kişi olduğunu söylüyordu. Bu alışılagelmiş mülkiyet anlayışından son derece farklı.
Umbridge ise Yasak Orman’da At-Adam topluluğuna karşı küçümseyici bir tavırla konuşuyor ve neden itaat etmeleri gerektiğine dair bazı kanunlar söylüyordu. Sizce de bu bizim gündelik hayatta karşılaştığımız antroposentrik bakış açısının H.P. evrenindeki izdüşümünü anımsatmıyor mu?
Sihir Bakanlığı’ndaki Esrar Dairesi’ni göz önünde bulunduralım. Burada kadim kehanetler, bilgiler, nesneler ve açıklanamayan pek çok şey var. Ayrıca şu da var; bireylerin buraya geçişi tamamiyle bakanlığın kontrolü altında. O halde Sihir Bakanlığı, halkının neyi bilmesi veya neyi bilmemesi gerektiğine dair sert bir anlayış içerisinde.
Birleşmiş Devletler’deki ekstrem içe kapanık büyücü dünyası ise individualizme karşı ciddi bir tepki niteliğinde zira birlikte olabilmeleri, ilişkiye girebilmeleri hatta bir muggle tarafından hatırlanılmaları dahi yasak.
Dumbledore’un kendi koltuğuna göz diktiğini zanneden Mr. Fudge’un histerik ve yanlış kararlar dizisini kontrol altında tutan bir sistem yoktu. Keza, H.P. evreninde asla politik bir oylamaya şahit olmadık. Bu sihir dünyasında demokrasinin olmadığını mı gösteriyor? Eğer öyle ise, Sihir Bakanı’nı belirleyen sistem nedir? Bu sistemin denetleyici unsurlarının olmaması gibi bir durum söz konusu gibi.
Daha önce neden Hogwarts’ta Sihir Tarihi dışında hiçbir sözel ders olmadığını düşündünüz mü? Sanki, H.P. evrenindeki eğitim sürecinde sihirsel olmayan her şey dışlanıyor. Bu size geçmiş çağlardaki bazı bilim insanlarının pozitif bilimler dışında hiçbir şeyin öğretilmemesi gerektiğine dair katı tutumunu anımsatıyor mu? (Sadece, burada pozitif bilim yerine sihiri düşünün.)
Hermione’nin ev cinlerinin haklarına dair çabaları, Asa Yapımcısı Ollivander gibi meslekte uzmanlaşma gerektiren bir toplumsal yapı, Voldemort gibi bir krize rağmen neredeyse dış dünya müdahalesine kapalı bir şekilde içe dönük bir sihir ortamı (izolasyonizm gibi) meseleler de söz konusu.
Sizler H.P. evreninin sosyal dokusu hakkında ne düşünüyorsunuz?