Kemal Tahir’in ilk romanıyla ilgili goodreads’te bir inceleme yazdım fakat burayı da karınca kararınca zenginleştirmesi ve orada takılmayanların da fikri olabilmesi için aynen buraya taşıyorum.
Uzun zamandır okuduğum en içten, en bizden, en samimi hikâyelerden biri.
Usta işi bir ilk roman. O kadar güzeldi ki, masal gibiydi. İkinci kitap Körduman’ı da hemen edinip okuyacağım.
Kemal Tahir’i yeni keşfettiğim için çok üzgün olsam da, onu ve anlatımının mükemmelliğini tam anlamıyla idrâk edebilecek bir yaşta okumak yine de benim açımdan çok güzel oldu. Siyasi görüşü, hayatı, her şeyi bir tarafa, romancılığına kimsenin diyecek tek kelimesi olamaz.
Yaşar Kemal gibi ustaların ekolü olan “Köylü, köy ağızı” ustası değil Kemal Tahir. Biraz daha entelektüel ve aydın kesimin sesi oluyor aslında kitaplarında ama Sağırdere tam bir köy kitabı. Çankırı’nın Yamören’inde geçiyor çoğunlukla. Ortasından Sağırdere akan bir köy işte. Klasik köylü çekişmeleri bizi sarsacak yalınlıkta aktarılmış. Özellikle hepimizin unuttuğu bazı folklorik davranışlar beni benden aldı. Ne tuhaf işler varmış, ama bir o kadar da güzel. Sonraları kahramanımız Mustafa’nın yolu Ankara’ya, gurbete düşüyor. Orada da inşaat işine girince kitap iyiden iyiye beni içine çekti. (İnşaat Mühendisiyim) O yıllardaki inşaatlarda yaşananlar, halen devam eden bazı kokuşmuşlukların o zaman da var olması, çok etkiledi beni.
İçerisinde aşk da var ama ne bildiğimiz romantik aşklardan, ne de köylünün düştüğü “kara sevda”. Mustafa seviyor. Çok seviyor ama kendine bile itiraf edemiyor. Daha 15-16 yaşında. Ne yaşadığını aslında kendisi de bilmiyor. Yakında öğrenecek besbelli. Onunki diğer arkadaşlarınınkinden daha farklı. Bunu sezse belki farklı davranırdı bilemem.
Köylü kurnazlığı, büyük şehir acımasızlığı, para kazanmanın zorlukları, köyden şehre, gurbete düşenlerin yaşadığı o masum zorluklar. Adeta bir Kemal Sunal filmi izliyorsunuz.
Var ol Kemal Tahir.
Çok güzeldi, çok!