Selamlar bi süredir benim içimi gıcıklayan bi husus var. Manga, comics, fumetti, bande dessinée, çizgi roman kelimeleri ne anlama geldikleri ya da bizim ne anlamda kullandığımız hususu. Bu konuda forum ahalisinin fikrini merak ediyorum. Ama önce benim ne düşündüğümü söylemem lazım galiba. Yoksa incir çekirdeğini doldurmayacak bu konuya neden takıldığımı anlayamazsınız diye geçiriyorum içimden
Bence çizgi roman kelimesi dilimizde “manga”, “comics”, “bande desinee” ve “fumetti” kelimelerini kapsayan bir üst terim. İngilizce konuşulan ülkelerde çizgi romana, comics deniyor. Dolayısıyla comics kelimesini İngilizce yazılmış -daha çok Amerika menşeili çizgi roman desem daha olur galiba- çizgi romanı ifade eden, alt bir terim gibi algılıyorum. Keza aynısı Japonya’nın mangası, İtalya’nın fumettisi ve Fransa ile Belçika’nın bande desineesi için de geçerli. Yani çizgi roman dediğimde bu ülkeler başta olmak üzere dünyadaki tüm çizgi romanları kastediyorum. Ama manga dendiği vakit sadece Japon çizgi romanı aklıma geliyor.
Ve bu kelimelerin zaman zaman yanlış kullanıldıkları düşünüyoru. Kıl bi adam olduğum içinde bu durum beni rahatsız ediyor. Basit bi husus ve kafa yormaya değmez belki. Ancak benim gibi buna kafayı takmış birileri var mı, merak ettim…
Benim için iki çeşit vardır: Birincisi Marvel, DC, bağımsız vb. şeklinde gördüğümüz çeşitlerdir ve ben bunların tamamına çizgi roman derim. İkincisi ise mangadır. Resmi olarak çeşitlere ne söylendiğini bilmem.
Benim adıma hepsi çizgi roman. Biri belçikalı çizgi romanı, diğeri japon çizgi romanı, bir diğeri amerikan çizgi romanı. Tarzı ve işlenişi ne olursa olsun bunlar çizgiroman.
Eskiden ben de manga çizgi roman değildir deyip çıldırıyordum. Teknik farklılıkları ve anlatım tarzı diye savunuyordum ama büyüdüm sonra. Manga japon çizgi romanıdır. Çizim tarzları oluşturdukları ekoller sebebiyle senin de dediğin gibi alt türlere ayrılmış ama benim için önemli olan okuduğum şeyin bana keyif vermesi o kadar.
Ama çizimlere bakınca neyin nereden çıktığını bilmek veya tahmin edebilmek keyif verici ama bu işin nazisi de olmamak gerekiyor. Sadece arkadaş ortamında muhabbet açacak ve hava atılacak konular.
Çizgi roman kavramına, manga da dahil. Manga kelimesinin kullanırken insanların, manganın çizgi romandan ziyade bi şey olduğunu ima etmeleri; beni rahatsız eden Yoksa sizinki gibi bi mantıktan bahsetmiyorum…
Ben manga da çizgi roman diyince, bazen insanlar delleniyor o yüzden bende takıntı oldu galiba Çünkü modern çizgi romanın çıkış noktası Fransa ve İngiltere. -Tabi bu muhabbeti mağara resimlerine ve Antik Çağ grafitilerine kadar dayandırmak da mümkün- Daha sonra 1930’larda Amerika’da patlıyor ve tüm dünyada popülerite kazanmaya başlıyor. İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD askerlerinin Japonya’ya getirdiği çizgi romanlarla, Japonya’ya giriyor. Hatta en karakteristik özelliklerinden biri olan büyük göz olayında bile, Osamu Tezuka Disney’den etkinlendiğini kez defa söylüyor. Yani kısaca demek istediğim manga, comics, bd, fumetti ve bağımsız çrnin kendine has ve kendilerini tanımlayan özellikleri olmasına rağmen, bazı insaların -sözüm meclisten dışarı- bu türler kendi aralarında ve diğer sanat dallarıyla hiçbir etkileşime girmeden, kendi kendilerini var etmiş gibi bi tavırla konuşmaları beni rahatsız eden… Birde bunu dediğim için bana düşman olmaları
Bende öyle düşünüyorum ama arkadaş ortamında, pek muhabbetiniz olmayan birileri varsa, bunu söylediğinizde gereksiz yere size düşman olabiliyorlar. Özellikle convention ortamlarında hiç söylenmeyecek bi laf olduğunu tecrübe etmişliğim var. İlginç bi şey
Frankafon var bir de, onu unutmuşsun Bande dessinée’yi onun için kullanıyorum dersen kendi dediğinle çelişkiye düşer ve uzay-zaman örtüsünde bir paradoksa yol açıp bütün evrenin sonunu getirebilirsin Marty!
Şaka bir yana, ben de çizgi-roman ve manga olarak ayırıyorum sadece. Anca bir dergiye, siteye vs inceleme yazıyorsam o zaman Frankafon, Fumetti gibi ayrımlara giriyorum. Çok da takılmamak lazım günlük hayatta. Bence…
Abi eskiden ben de öyle diyordum. Ama literatürde Fransız-Belçika çizgi romanı için bande desinee kullanılıyor. Francophone, Fransızca konuşan toplum, kuruluş ve Fransızca üretilen tüm içeriğe verilen genel bir terimmiş. Francophone > Bande Desinee gibi bi şey. Yani evren güvende sıkıntı yok
Ya ben eskiden bunu söylediğim vakit, saçma tepkilerle karşılaştım o yüzden bende takıntı oldu. Bu tavırla sadece ben mi karşılaştım diye merak ettim birazda
Yoksa sizinki gibi bi mantıktan bahsetmiyorum…
