Onbeşinci yüzyılda Thomas Kempis "Ben mutluluğu her yerde aradım ama onu ufacık bir köşede okunan küçük kitabın dışında bulamadım. " diye yazmış. Ama hangi köşe ve hangi kitap? Marcel Proust ve Henry Miller tuvalette okumayı severmiş. Ömer Hayyam şiirlerin açık havada okunmasını tavsiye etmiş.
Sizler nerede kitap okumaktan hoşlanırsınız?
Okuma alanınız konusunda katı kurallarınız var mı?
Okuma yerine göre kitap türü değişir mi? Veya kitap türüne göre mi yer seçersiniz?
Mesela ben yatakta kitap okuyamam. Hemen uyurum. Evde standart bir gün ise ve roman okuyacaksam mutlaka bana (ve kedimize) tahsisli koltuğumda okurum. Ama inceleme - araştırma türü okuyacaksam mutlaka masama geçmeliyim. Okurken genelde müzik dinlemem ama televizyon veya konuşmalardan da rahatsız olmam. İş nedeniyle evden uzaktaysam ve istismar edebileceğim ortamı yakalarsam sigara ve kahve olmazsa olmaz. Açık havada sadece plajda okumayı severim, onun dışında bahçede, parkta zorlanırım. Seyahat ve tatil için illaki roman (mümkünse polisye) olmalı. Zaman aşımı sorunum nedeniyle ev ahalisi lavaboda okumamı yasakladı oysa ki bayılırım. Koltukta okurken amut dahil her pozisyona girmişliğim var ama yere paralel durumdaysam kaçınılmaz son; uyurum.
Ben genelde hiç kimsenin olmadığı yerde kitabımı okurum. Çünkü En ufak bir sesle dikkatim dağılıyor. Okuduğum kitap inceleme, araştırma kitabıysa yatakta kitabımı okumam masa başında çabucak internete ulaşabilecek bir yerde okurum. Çünkü kitabın içerisinde geçen herhangi bir bilgiyi kapsamlı araştırma ihtiyacı yaşayabiliyorum bazen. Edebi bir kitapsa da genelde yatakta okurum. Bunlar haricinde ben hayatta ulaşım araçlarının içerisinde kitap okuyamam. Okuduğumdan bir şey anlamıyorum çünkü bir yandan motorun sesi bir yandan insanların muhabbetleri falan… Bu durum şundan kaynaklanıyor büyük ihtimalle: Kitap okuma benim için vakit geçirme aktivetesi değil de daha çok mevcud dünyadan uzaklaşma eylemi olduğundan dolayı sanırım.
Bu arada en çok Tarih, Bilim Kurgu, Fantastik ve Klasikler okurum. Bunun haricinde bu zamana kadar okumadığım türler de şiir ve kişisel gelişim.
1- Yastığımı hafif dikleştirip yatakta uzanır okurum.
2- Sessizlik olacak. Gürültü varsa kesinlikle okuyamam.
3- Seyyar değilim ya yerim hep sabit. O an ne okumak istersem ona başlıyorum.
4- Haftaiçleri akşamları en az 50 sayfa okumaya çalışırım. Haftasonu ise öğlen 50 ve akşam 50 okumaya çalışırım. Uykum gelir inat eder direnirim, göz kapaklarım artık otomatik kapanmaya başlar ve okumayı bırakmak zorunda kalırım
Evimde ve odamda mümkün olabilecek en sessiz ortamda okumayı severim ben de. Ses kaynaklı dikkat dağılmasından elimden geldiğince kaçınmaya çalışırım.
Ev harici eskiden plajda ve açık havada/parkta vs de okumayı severdim ama bunun gürültüsüz olanına ulaşamıyorum artık Açık hava ve parklarda ufaklık sesleri+köpek gezdiren ve oynayanları bir yere kadar tolare edebiliyordum ama artık genel alım gücünün düşüklüğünden midir yoksa corona dönem alışkanlığından mıdır bilinmez bol bol muhabbetli insan grubu olduğundan okuyacak sessiz yer bulunmuyor. Bende arkadaşları ile take away bir kahve alıp açık havada muhabbet etmeyi seven biri olarak bu alışkanlığı da çok iyi anlıyorum tabi .
Plajlarda da artık birilerine rantlanmamış, kenarına köşesine bir tesis kondurulmamış, şezlonglarla parsellenmemişini bulmak zor. O derme çatma, kondurma tesislerden de illa ki bir Türk pop müzik çalmazsa olmaz O işin keyfi de pek kalmadı, en temizi evde okumak.
Genellikle yalnız başıma iken kitap okumayı tercih ediyorum. Odada kimse olmadan, rahatsız edici ses olmadan. Loş ışıkta tütsü yakıp hava soğuk degilse pencere açmak güzel oluyor. Bir de tavern ya da Ortaçag müziği olursa başka da bir şey istemem, belki iyi demlenmiş çay dışında. Bunlar fantastik tarzda kitap okurken. Diğer kitaplar için loş ışık ve açık pencere yeterli oluyor ve tabi ki sessizlik.Kurgu dışı kitaplarda biraz daha masa başına geçmem gerekebiliyor bazen. Not almak için falan. Kütüphanede kendime uygun bir köşe bulup kitap okumak içimde ukte oldu, onu da ekleyeyim. Ne zaman kütüphanede uygun yeri bulup kitap açsam bir süre sonra uykum geliyor. Bu da kitaplarin arasinda olmanın sakinleştirici etkisinden belki de.
Her yerde kitap okuyabilirim. Birkaç sayfa sonrası dış dünyayı duymaz hale gelebiliyorum. En çok deniz kenarında ve masamda okumayı severim.
Birçok katı kuralım yok fakat evde isem kitap okurken odama girilmesini pek sevmem. Not defterimi, kalemlerimi ve kahvemi almadan başlamam, tam hazır hissetmem.
Bilinç-akışı tekniği kullanılan eserleri sabahları okumayı severim. Öykü, şiir, bilim türü eserleri ise dışarıda daha çok okurum. Sayfa aralarına bulduğum çiçekleri veya o günden hatıra birkaç şey eklerim.
Yorucu günler dışında, hedeften ziyade benim için keyifli bir sorumluluk oldu günde en az 100 sayfa okumak. Birkaç aydır çapraz okuma yapıyorum ve oldukça keyifli ilerliyor.
Balkonda eski bir sallanan sandalyem var, hava şartları mümkünse orda okumayı seviyorum. Evdeyken özellikle ayaklarımı uzatmayı seviyorum. Bazen yerde oturup okuduğum bile olur. Yatakta ise uyumadan önce okurum. Gün içinde yatakta kitap okumuyorum, uykum gelmesin diye.
Okuduğum kitabı dışarı çıkarken sırt çantama mutlaka koyarım. Fırsat bulursam dışardayken de okurum, ses beni rahatsız etmez. Bir tek araç tutması sebebiyle araba yolculuklarında okuyamıyorum. Keşke okuyabilsem.
Roman dışı daha öğretici bir kitapsa masamda okuyorum, üzerine yazmak çizmek ve ‘bir şeyler öğreniyorum’ ciddiyetini korumak için.
Meraklı gözlerden uzak durmak için samimi olmadığım insanların çevremde olduğu ortamlarda hiç okumamayı tercih ediyorum. Lisedeki edebiyat öğretmenlerinden kalma “Bunu mu okuyorsun?” travmasını atlatamamış biriyim sanırım.
Mevsime göre tür ve mekan değiştirdiğim oluyor. Kar veya yağmur varsa cam kenarı tercih ediyorum. Kışın biraz daha gerilim kitaplarına ve kalın kitaplara yönelebiliyorum. Yazın okuduğum kitaplar mecazi ve fiziksel anlamda daha hafif olabiliyor.
Heh, etkinliklerde neden hep arkadan geldiğin şimdi anlaşıldı.
Bu soruyu Rıhtım Kamarası’nda soracaktım, aramaya inandım, sizin başlığınızı buldum.
Benim rutinim her 2-3 kurgusal eserden sonra kurgu dışı bir kitap okumak. O konularda güncel kalabilmek, bir tartışmada yeri gelirse iki çift laf edebilmek için en azından böyle yapmaya gayret ediyorum.
Şimdi bir de işin gerçeği şu: Kurgusal eserler, özellikle bilim kurgu ve fantezi buradaki birçok kişi gibi benim de okumayı en çok sevdiğim türler olsalar da kişiye genelde kısıtlı anlamda bir şeyler katabiliyorlar. Bu türlerde çok vakit geçirdiğim takdirde öğrenilecek o kadar çok şey varken hayatımı lüzumsuz öykülerle çarçur ettiğim hissine kapılıyorum. Bu sebeple 10-15 yıl önce böyle bir karar almıştım, uymaya çalışıyorum.
Eskiden çıt çıksa dikkatim dağılır sesli ortamlarda kitap okuyamazdım bu yüzden sadece evde okuyabilirdim ama üniversitede yaptığım sıkıcı staj sonrası gürültülü ortamlarda da kitap okuyabilmeye alıştım. Artık parkta yada bahçede okuyabilirim, işim yoğun olmadığı zamanlarda ofiste o gürültüye rağmen de okuyabiliyorum. Tabi kulaklıkta müzik dinleyerek kitap okuma olayına alışamadım onu yapamıyorum.
Sadece toplu taşımada yada uzun otobüs yolculuklarında kitap okurken baş dönmesi ve mide bulantısı yaşadığım için kitap okuyamıyorum. Zaten sonradan vertigom olduğu ortaya çıkınca nedenini de anladım Bu durum için sesli kitap olayını denemiştim ama benim kulaklardan müzik dışında bir şey duymaya başlayınca otomatik olarak uyumaya başlıyormuşum direkt masal etkisi yapıyor bende. Bu durumdan sonra sesli kitap olayı da bitti (uçak fobim olduğu için uçakta korkudan kitap aklıma bile gelmez).
Bu arada tatile falan gittiğimde şezlonga uzanarak çerezlik polisiye okumayı çok severim😅
Ders amaçlı okumayacaksam odak problemi yaşamam. Zaman, mekan, gürültü fark etmez. Ders için veya işime yarayacak bir şey okuyorsam odak sürem bir paragraf.
Sevmediğim bir alışkanlığımsa iyi bir kitap okuduysam yeni kitaba başlamak için çok uzun ara veririm. Onu unutmam, etkisinden çıkmam gerekir.
Ben ya yatağımda uzanırken ya da bir kafede kahvemi yudumlarken kitap okumayı çok seviyorum. Yatakta uzanırken bilgisayardan okuyorsam kucağıma koyup sırtımı duvara yaslayarak okuyorum normal kitaptan okuyorsam şekilden şekle girerek okuyorum (yakında amuda kalkarak okumayı deneyeceğim o derece ). Masam da var ama masa benim ders çalışma noktam asla kitap okuyamıyorum orada. Orası benim odaklanma noktam oraya gidiyorsam zevk için değil ciddi bir iş için gidiyorum ve evet, ders çalışmak benim için ciddi bir mesele. Onun dışında mesela PDF ya da basılı kitap fark etmeksizin okuyorum. PDF okuması daha zor ama maalesef ki durumumuz malum… Elimde kitap olmayınca ya da mutlaka okumam gereken ve okumak için sabırsızlandığım bir kitap varsa bir dahaki kitap alışverişime kadar bekleyemeyip PDF olarak indirip okuyorum. Tabii sonradan her kitap alışverişinde listeme okuduklarımdan iki üç tanesini atmayı ihmal etmemeye çalışıyorum. Sonra sesli kitap dinleyemem çünkü bir kere denedim ve uyuyakaldım ya da müzik dinleyerek okuyamam asla. Ders çalışırken, özellikle sayısal kısımlarda, kimi zaman arkadan bir rock şarkısı eşlik eder ama onun dışında müzik dinlemeyi ne kadar seversem seveyim asla okurken ya da çalışırken müzik dinleyemem dikkatim dağılır. Çoğu zaman kahve ya da çay alırım yanıma ama kitaba dalınca soğur gider ve ziyan olur, bu da benim ayıbım. Okuma yerime göre ise pek kitap seçtiğim söylenemez ama yalnızca dışarıda genelde bilim içerikli kitaplar okumak daha hoş oluyor. Tabii birde sessizlik faktörü çok önemli. Okurken mümkün olduğunca sessiz bir ortam isterim gürültü varsa kulaklıklarımı takarım mutlaka (müzik olmadan tabii dışarıdan gelen gürültüyü bir nebze de olsa engellemesi açısından).
Bir kitabı okumak için amacım neyse o kitabın türü, nerede okuyacağım ona göre şekillenir. Mesela üzgünsem ve kitapların şifasına ihtiyacım varsa o zaman günlük hayat gibi herkesin hayatından parçalar içeren romanları; drama gibi ağır duygu yüklü romanları tercih ederim. Bunu yatakta uzanırken de okuyabilirim ancak o anki ruh halinde bunu konfor alanımın dışında yapmam çok daha iyileştirici hissettirir. Otobüste, sokakta herhangi bir bankta bile olabilir.
Merak duygumun bastırdığı anlarda -hangi konu veya düşünce üzerine merak ettiysem- o konularla ilgili bir kitap veya internetteki, ansiklopediler demi yazılara ulaşmaya çalışır ve okurken bunu masada yapmayı tercih ederim. Bir yandan araştırırken bir yandan not almak, PDF ise ekran görüntüleri almak, en azından fotoğrafını çekmek çok hoşuma gider. Bunu sanki hiç unutmayacakmışcasına öğrenmişim gibi hisseder, yaptığım araştırmalara sonrasında baktığımda kendimi rahatlamış hissederim.
Peki ya hiçbir şey hissetmediğimde? Öyle anlarda yakınımda sevdiğim hangi kitaplar varsa onu alır, nereyi rahat hissediyorsam orada okurum. Konfor alanımdan çıkamam.
Rahat hissettiğim bir yerde, odam veya salon olabilir. Dışarıda (insanlar varsa) mümkün değil okuyamam. Odaklanamam. Bazıları metroda okuyor mesela, tuhaf görüneceğini düşündüğüm için asla yapmadım, yapmam. Bir parkta, bir bankta da oturup kitap okuyamam.
Bir keresinde yalnızca “bana” ait olan bir yerde, bir ağacın altında, önümde sadece gökyüzünün olduğu, rüzgârın masal gibi estiği bir yerde çok güzel kitap okumuştum, orayı ayrı tutuyorum.
Okuma alanınız konusunda katı kurallarınız var mı?
Dediğim gibi, insanların olduğu yerde okumam mümkün değil, yalnız olmam gerekiyor, ya da iyi tanıdığım ve beni iyi tanıyan insanların yanında.
Okuma yerine göre kitap türü değişir mi? Veya kitap türüne göre mi yer seçersiniz?
Hayır. Okuma yerlerim yukarıda belirttiğim nedenlerden dolayı kısıtlı Belki bilgi amaçlı okumalarda kütüphane diyebilirim. Kütüphanede herkes kitap okuduğu/çalıştığı için okumaktan çekinmiyorum haha.
Okuma rutinleriniz var mı? Varsa nelerdir?
Keşke olsa, bu aralar çok dağınığım, hiçbir rutinim yok.
).
.
Bu durum için sesli kitap olayını denemiştim ama benim kulaklardan müzik dışında bir şey duymaya başlayınca otomatik olarak uyumaya başlıyormuşum direkt masal etkisi yapıyor bende. Bu durumdan sonra sesli kitap olayı da bitti 