Kayıp Rıhtım'da tamamını okumak için: https://kayiprihtim.com/haberler/slavoj-zizek-corona-virusu-kapitalizmi-bitirebilir/
Slovenyalı filozof ve düşünür Slavoj Zizek, Corona Virüsü Kill Bill 2 filmindeki “5 noktalı kalp patlatma tekniği” vuruşuna benzeterek, kapitalizmi sonlandırabileceğini ifade etti. (DEVAMI…)
4 Beğeni
Kill Bill benzetmesi hoşuma gitti ama kapitalizmin biteceğini pek sanmıyorum.
2 Beğeni
Hayır hiçbir şey kapitalizmi bitirmeyecek.
Umarım Corona olmazsa bile yakın zamandaki bir kriz Kapitalizmi bitirir. Kapitalizm zaten ölü doğan bir sistem olduğunu düşünürsek ömrünü uzatmak için her fırsatı kullanacaktır. Yakın zamanda çökmezse de çökeceği zaman bizim kafamıza çökecektir. O günleri görebilsek bile son zamanlarında tıpkı köşeye sıkışmış bir hayvan gibi her zamankinden daha tehlikeli olur herhalde. Gene de o günleri görmek istiyorum.
1 Beğeni
Corona zaten kapitalizme hizmet ediyor. O maske fiyatları tavan yapmaya başlıyacak, zengin ülkeler belki de hastalık bulaşan fakir ülkeleri sömürecek, fakirler ölecek zenginler yaşayacak coronodan dolayı çok büyük kayıplar olabilir hastaneler taşarsa öncelik zenginlere verilir bu biraz ütopik oldu ama olurmu olur hayvana bile tecavüz edilen bı dünya da yaşıyoruz bu da yapılmaz dediğiniz her şey olur…
3 Beğeni
En doğru açıklama bu bence.
1 Beğeni
Bu tür felaketlerin bir şeyleri bitirip bitirmeyeceği hakkındaki kesin ifadeler, kısıtlı değişkene göre ortaya atılmış hipotezlermiş gibime geliyor. Zizek, iddiasını temellendirdiği değişkenlere ve yorumuna göre, yani kendi bakış açısından olası tek sonucu dillendiriyor. Beklenmedik bam başka bir değişken denkleme eklenir, Zizek’in hipotezi geçersiz kalır.
Bir şeyler değişir mi? Olabilir. Geniş çaplı etkilere sahip hadiseler ve onlarla mücadele biçimi toplumları kökünden değiştirebilir.
Çin, kapitalizm, sosyal ve sivil haklar konusunda bir şeylerin, ama geçici ama kalıcı, değişime uğraması olası.
Salgından önceki Çin ve onunla yürütülen ilişkilerin yarattığı yan etkiler gündemdeydi. Batı’lı firmaların Çin’de üretim yapması ve Çin’li firmaların Batı’lı firmaları alması güçlü ekonomik başlar yaratmıştı, Çin piyasasına özel Batı’lı girişimler oldu. Bu bağ yüzünden Batı’da uygunsuz bulunan eylemler, söz konusu Çin olunca yumuşak ifadelerle veya konuşulmadan kalıyordu. Çin’in ekonomik gücü, Çin’le işbirliğine giden Batı’lı firmaların kendi otosansürlerini yapmalarına sebep olmuştu. Bu da söz konusu Çin ve ticari ilişkiler olunca, sivil haklar, ifade özgürlüğü vs. olay ve konuda geri adım atma veya sessiz kalma politikalarını çoğalttı.
O durum, Çin’le yürütülen ekonomik ilişkilerin Batı’lı firmaların hizmet kültürlerini ve çıkardıkları ürünleri Çinleştirdiğini, Çin otoritesine boyun eğerek o anlayışı Batı’ya taşıdıkları endişeleri vardı. Eski bir hipotezin tam tersinin gerçekleştiği gündeme gelmişti. O hipoteze göre kapitalizm ve yarattığı olanaklar zamanla otoriter rejimleri zayıflatıp demoktarikleşmelerine vesile olacaktı. Çin’in durumundaysa bu hipotezin tam tersinin yaşanmasından endişeleniliyordu. Katı otoriter rejimlerin kapitalizmden aldıkları güçle etki alanlarını genişletmelerinden endişe duyulmaya başlanmıştı.
Bu tartışmalar sürerken salgının baş göstermesi ve yaşanan aksaklıklar, Çin’in ekonomik gücüyle elde ettiği ayrıcalığımsı uygulamaları kaybetmesine sebep olabilir. Belki. Ama kalıcı bir kayıp olur mu, belirsiz. Salgın bir şekilde kontrol altına alınınca eskiye dönülmemesi için sebep yok.
Bir sürü olasılık var işte. Gelecek ne getirecek bakalım.
6 Beğeni
Zizek abi kusura bakmasın Çin sosyalist değil, Böyle iddiaları da yok, Zizek belki bunu demek istemiyor ama bu anlam çıkıyor. Çin kendini Sosyalizm Kapitalizm arası bir geçiş sistemi olarak Mao’un formüle ettiği adlandırmayla Demokratik Halk İktidarı diye tanımlıyor. Adı üstünde Çin Halk Cumhuriyeti, hiç bir sosyalist rejim kendisini halk cumhuriyeti olarak tanımlamaz, Proleter Cumhuriyet olarak tanımlar.
Başka bir dünyanın mümkün olabileceğine ben de inananlardanım ama Kapitalizmin krizler ve buhranlar sonunun geleceği tezi son 150 yıllın pratiğine uymuyor. Reel sosyalizm (SSCB) Kapitalist Liberal dünyanın kirizlerinden daha büyük yapısal krizler ile boğuştu, yozlaştı ve yıkıldı.
Marks ve Engels bu konuda yanılıyorlardı krizler kapitalizmin sonunu getirmiyor kapitalizmin aksaklıklarını ve eksikliklerini düzeltiyor. Çok da uzatmayayım Zizek aslında bir temennisini dile getiriyor ama yaşamda karşılık bulacağını zannetmiyorum.
5 Beğeni
Zizek bu tespiti yaparken kendi iyi dileklerini dillendirmiş gibime geldi. Kendi verdiği Çernobil örneğinde olduğu gibi bu olaylar da, Çin’nin kendine özgü sosyalist rejimininin sonu olabilir. Zira virüsün bu kadar yayılmasındaki en önemli etken, Çin’in hastalığı uzunca bi süre saklaması oldu. Halihazırda Hong Kong’daki olayların Çin’e sıçraması daha makul bi olasılık gibime geliyor.
Kaldı ki, kapitalizm bi anda ortaya çıkmış bi olgu değil. Dört yüzyıldır kendini oluşturan, geliştiren ve yenileyen bi sistem. Bu bağlamda kapitalizmi grip virüsüne benzetebiliriz. Yani bu olaylar sonuncunda kapitalist sistem oyuncularının, çok hızlı bi şekilde, oyunun yeni şartlarına uyum sağlayacağını düşünmek daha makul bence. Bu bağlamda birkaç yıldır Afrika yeni Çin mi olacak acaba şeklinde dolaşımda olan düşüncenin, çok hızlı bi şekilde hayata geçirilip, üretim kapasitesinin farklı kıta ve ülkelere bölünmesine tanıklık ememiz akla daha yatkın geliyor. Hatta olaylar bu şekilde gelişirse, çok umutlanmasam da, bizde nemalanabiliriz…
2 Beğeni