Ülkemizde Satranç adlı kısa öyküsüyle ve psikolojik tahlillerle desteklediği muhteşem biyografi eserleriyle tanınan Avusturyalı roman, tiyatro, biyografi yazarı ve gazeteci Stefan Zweig, 28 Kasım 1881 yılında Viyana’da doğdu.
Zweig, edebiyatla küçük yaşlarda tanıştı ve bu alanda son derece üst düzey eğitimler aldı. İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Latince ve Yunanca öğrenen yazar aynı zamanda felsefe eğitimi de aldı. Başlangıçta şiirle ilgilenen yazar, büyük ölçüde Prag doğumlu büyük Alman şair Rainer Maria Rilke’den etkilenmişti. Charles Baudelaire’nin ve Verlaine’nin şiir çevirilerini Almancaya kazandıran Zweig, daha sonra Güney Asya’ya ve Amerika kıtasındaki birçok ülkeyi gezdi.
I.Dünya Savaşı’nda gönüllü olarak arşiv memurluğu yaptı ve savaşın ardından ülkesine dönüp Salzburg’a yerleşti. Burada ilk eşi Frederike Von Winternit ile evlendi ve uzun bir süre burada yaşadı. Zweig, burada edebiyat alanındaki en üretken dönemini geçirdi. Birçok ünlü isimle tanıştı. Bu isimler arasında Thomas Mann, James Joyce gibi büyük realist ustaların yanında bilim-kurgunun babalarından biri sayılan Zaman Makinesi kitabıyla ünlü H.G Wells ve Also Sprach Zarathustra adlı muhteşem bestesiyle tanınan Richard Strauss da vardı.
Stefan Zweig kitapları birçok türde kendilerinden söz ettirmektedir. Zweig; öykü, roman, ve tiyatro oyunu dışında biyografi ve deneme kitapları da yazdı. Stefan Zweig eserleri arasında ayrıcalıklı bir konumda olan biyografilerde yazar; edebiyat, felsefe ve siyaset alanında öne çıkan isimlerin hayatını kaleme aldı. Bu biyografiler arasında “Üç Büyük Usta: Balzac, Dickens, Dostoyevski”; “Kendi İçindeki Şeytanla Savaşanlar: Hölderlin, Kleist, Nietzsche”; Marie Antoinette, Magellan, Amerigo, Fouche, Erasmus, Stendahl eserleri dikkat çekmektedir.
Stefan Zweig’ın öykü ve roman türünde en bilinen eserleri Satranç, Acımak (yeni baskıyla birlikte “Sabırsız Yürek” ismini almıştır), Olağanüstü Bir Gece adlı kitaplarıdır. Özellikle Satranç, artık yazarın ismiyle bütünleşmiş bir eser olarak dünya çapında büyük ilgiyle okunmuştur.
Olağanüstü Bir Gece 1922 yılında yayımlandı ve burjuva olarak dertsiz bir yaşam sürdüren bir adamın giderek duyarsızlaşmasını konu edindi.
Acımak (1939) veya güncel adıyla Sabırsız Yürek, merhamet duygusunun insanlara ne denli felaketler getirebileceğini anlatır.
1942 yılında yayımlanan Satranç özet olarak Dr. B adında bir adamın hikayenin anlatıcısına oyunu satranç tahtası olmadan kendi kafasında oynayarak öğrenmesiyle ilgili olay örgüsüyle okuyucuları etkilerken II. Dünya Savaşı yıllarındaki Gestapo zulmünü de okuyucuya yansıtmaktan geri kalmaz.
Yazarın en sevilen diğer kitapları arasında Amok Koşucusu, Bir Kadının Yaşamından 24 Saat, Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu bulunmaktadır.
Stephen Zweig, II. Dünya Savaşı yıllarında Avusturya’nın İlhakı (Anschluss) neticesiyle Yahudi asıllı olması nedeniyle ülkesinden sürüldü. Sürgündeki ilk hayatına İngiltere’deyken başlayan yazar daha sonra Brezilya’ya gitti ve 2. Evliliğini yaptığı Lotte Altman ile Rio de Janeiro’ya yerleşti. Yazar, Hitler’in getirdiği faşist dünya düzeninin değişmeyeceğini sanarak büyük bir kedere ve umutsuzluğa kapıldı ve eşiyle birlikte intihar etti.
Bu yaptığım diğer bibliyografi başlıklarından daha farklı olacak. Çünkü yayınevleri sağolsunlar bir kitabı basarken bu kitapların orijinalinde olan 4 öyküyü mesela tek öykü olarak aynı isimle bastıkları için yayınevinden yayınevine aynı isinmle içinde farklı hikayeler olan kitaplar basılmış.
Ben kitaplar olarak ayırmak yerine (kurgu kitaplarından bahsediyorum) Hikayeleri ve dilimize ne olarak çevrildiklerini yazacağım. Almanca anadilde kitabı tıpkıbasım basan yayınevi varsa haber verin onu baz alan yeni bir liste oluşturayım.
Orijinal İsim | İngilizce İsim | Türkçe İsim | Yıl |
---|---|---|---|
Vergessene Träume | Forgotten Dreams | Unutulmuş Düşler | 1900 |
Ein Verbummelter | A Loser | Amok Koşucusu | 1901 |
Im Schnee | In the Snow | Karda | 1901 |
Zwei Einsame | Two Lonely Souls | İki Yalnız İnsan | 1902 |
Die Wunder des Lebens | The Miracles of Life | Hayatın Mucizeleri | 1903 |
Die Liebe der Erika Ewald | The Love of Erika Ewald | Erika Ewald’ın Aşkı | 1904 |
Der Stern über dem Walde | The Star Over the Forest | İnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar | 1905 |
Sommernovellette | Letter from an Unknown Woman: The Fowler Snared | Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu | 1906 |
Die Governante | The Governess | Mürebbiye | 1907 |
Scharlach | Scarlet Fever | Kızıl | 1908 |
Geschichte eines Unterganges | Twilight | Ay Işığı Sokağı | 1910 |
Geschichte in der Dämmerung | A Story Told In Twilight | Alacakaranlık Öyküsü[1] | 1911 |
Brennendes Geheimnis | Burning Secret, | Yakıcı Sır | 1913 |
Fear | Angst | Korku | 1920 |
Der Zwang | Compulsion | Mecburiyet | 1920 |
Phantastische Nacht | Fantastic Night | Olağanüstü Bir Gece[2] | 1922 |
Brief einer Unbekannten | Letter from an Unknown Woman | Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu | 1922 |
Die Mondscheingasse | Moonbeam Alley | Leman Gölü Kıyısında Olay**Emin Değilim** | 1922 |
Amok. Novellen einer Leidenschaft | Amok | Amok | 1922 |
Die unsichtbare Sammlung | The Invisible Collection | Görünmez Koleksiyon | 1925 |
Untergang eines Herzens | Downfall of the Heart | Bir Kalbin Çöküşü[3] | 1927 |
Verwirrung der Gefühle | Confusion of Feelings or Confusion | Karmaşık Duygular[4] | 1927 |
Vierundzwanzig Stunden aus dem Leben einer Frau | Twenty-Four Hours in the Life of a Woman | Bir Kadının yaşamının yirmi dört saati | 1927 |
Buchmendel | Buchmendel | Kitapçı Mendel[5] | 1929 |
War er es? | Did He Do It? | O Muydu? | 1935 |
Leporella | Leporella | Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu[6] | 1935 |
Ungeduld des Herzens | Beware of Pity | Merhamet[7] | 1939 |
Schachnovelle; Buenos Aires | Chess | Satranç | 1942 |
Widerstand der Wirklichkeit | Journey into the Past | Geçmişe Yolculuk | 1976 |
Clarissa | Clarissa | Clarissa | 1981 |
Die spät bezahlte Schuld | The Debt Paid Late | Geç Ödenen Bedel | 1982 |
Rausch der Verwandlung | The Post Office Girl | Değişim Rüzgarı [8] | 1982 |
Senaryolar
Orijinal İsim | İngilizce | Türkçe | Basım | Yıl |
---|---|---|---|---|
Jeremiah | 1917 |
Kurgudışı Kitapları
Orijinal İsim | İngilizce | Türkçe | Yayınevi | Basım | |
---|---|---|---|---|---|
Triumph und Tragik des Erasmus von Rotterdam | Erasmus of Rotterdam | Rotterdamlı Erasmus - Zaferi ve Trajedisi[9] | Alfa, Can | Var | 1934 |
Maria Stuart | Mary Queen of Scots | Mary Stuart | Can | Var | 1934 |
Die Welt von Gestern: Erinnerungen eines Europäers | The World of Yesterday | Dünün Dünyası: Bir Avrupalının Anıları | İletişim, Can, Doğubatı | Var | 1942 |
Amerigo: Die Geschichte eines historischen Irrtums | Amerigo | Amerigo[10] | Can | Var | 1944 |
Auf Reisen | Journeys | Yolculuklar | Everest | Var | 2019 |
-
Alacakaranlikta Bir Öykü ↩︎
-
Muhteşem Gece ismiyle de çevrilmiştir. ↩︎
-
Yürek Çöküntüsü ↩︎
-
Karışık Duygular, Acı Duygular ↩︎
-
Sahaf Mendel ↩︎
-
Meçhul Bir Kadının Mektubu, Meçhul Bir Kadından Mektup ↩︎
-
Merhamet, Acımak ↩︎
-
Postacı Kız ↩︎
-
Yarının Tarihi ve Rotterdamlı Erasmus, Rotterdamlı Erasmusun Zaferi ve Trajedisi ↩︎
-
Amerigo : Tarihi Bir Yanılgının Hikayesi, Amerigo: Tarihsel Bir Yanlışlığın Hikayesi ↩︎