İstanbul Kültür Sanat Vakfı, nitelikli edebiyat çevirilerini desteklemek amacıyla, Türkiye’nin ilk Kültür Bakanı olan, 2008’den 2014’teki vefatına dek İKSV Mütevelliler Kurulu Başkanı olarak görev yapan Talât Sait Halman anısına 2015 yılında Talât Sait Halman Çeviri Ödülü’nü başlattı.
Talât Sait Halman Çeviri Ödülü’yle seçici kurul tarafından belirlenen yapıtın çevirmenine 20 bin TL tutarında nakit desteği sağlanıyor. Başkanlığını yazar Doğan Hızlan’ın yaptığı Talât Sait Halman Çeviri Ödülü Seçici Kurulu; yazar, çevirmen ve eleştirmen Sevin Okyay, yazar ve çevirmen Ayşe Sarısayın, yazar ve çevirmen Yiğit Bener ile yazar ve çevirmen Kaya Genç’ten oluşuyor.
Kaynak: 1
Jürinin Çalışma Yöntemi için tıklayınız
Ödül verilecek eserin saptanması sırasında Seçici Kurulumuz adil, tarafsız ve olabildiğince nesnel ölçütlere dayalı bir seçim yapabilmek için titiz bir çalışma yürütmekte ve kendi içinde birkaç aşamalı bir süreç işletmektedir.
Başvuran tüm eserler tüm jüri üyelerine iletilmektedir; başvuran her eserin mutlaka değerlendirilmesi temel ilkedir.
Bunu sağlamak amacıyla, Seçici Kurul ilk toplantısında kendi arasında görev dağılımı yapar: Her Seçici Kurul üyesi öncelikle kendi bildiği dillerden çevrilmiş eserleri değerlendirir. Seçili Kurul üyelerinden hiçbirinin bilmediği dillerden çevrilmiş eserler ise kurul üyeleri arasında paylaştırılır, böylece hiçbir eserin gözden kaçmaması güvence altına alınır.
Eserler ilk aşamada Türkçeleri temel alınarak değerlendirilir, bu açıdan ödül alabilecek düzeyde başarılı bulunmayan eserler elenir. Seçici Kurul bu aşamanın sonunda bir ara toplantı daha yaparak, Türkçesi temelinde ödül alabilecek düzeyde olduğu düşünülen eserler arasından final turuna kalacak olanları tespit eder.
Finale kalan tüm çeviriler hakkında, kaynak dildeki orijinal metinle kıyaslanmalarını sağlayacak teknik içerikli bir rapor hazırlanır. Seçici Kurul üyelerinin hiçbirinin bilmediği bir dilden yapılan çeviriler için kurul dışından uzmanların yardımı talep edilir.
Bu raporlarda, eserin bütününde çevirmenin Türkçe metinde kullandığı dil ve üslubun, kaynak metnin yazarının seçimleriyle eşdeğer tarz ve düzeyde olup olmadığı; kaynak eserin içerdiği olguların, somut bilgilerin, düşünsel kavramların yeterli düzeyde, anlaşılır şekilde ve uygun terminolojiyle aktarılıp aktarılamadığı; kaynak metnin diline özgü ya da kültürel bağlam farklarının yarattığı sorunlarla birlikte, yazarın dil ve üslubundan kaynaklanan özel güçlüklerin çeviride kabul edilebilir biçimde çözüm bulup bulamadığı; metinde siyasi/felsefi/dini/ahlaki “sansür” olarak nitelendirilebilecek kasıtlı cümle/paragraf/bölüm/sözcük atlamaları ya da çarpıtmalarının olup olmadığı; özetle, çevirinin ödül almasını sakıncalı kılacak sorunlar saptanıp saptanmadığı gibi konular ele alınır. Bu değerlendirme raporlarının olabildiğince nesnel ve kıyaslanabilir olmalarını sağlamak amacıyla Seçici Kurul, asgari değerlendirme ölçütlerini yansıtan belirli sorulardan oluşan bir kalıp hazırlamıştır.
Seçici Kurulun nihai değerlendirme toplantısında, finale kalan tüm eserler hem bu raporlar ışığında hem de Türkçeleri temelinde her bir Seçici Kurul üyesi tarafından tekrar ele alınır. Yapılan tartışmalar sonucunda oylamaya geçilir ve ödüle hak kazanan eser seçilir.
Kaynak: 2
| Çevirmen | Eser | Yazar | Yayınevi | Kaynak Dil | Orijinal Adı | Yıl |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Siren İdemen | Karanlık Dükkân: 124 Rüya | Georges Perec | Metis | Fransızca | La Boutique obscure: 124 rêves | 2015 |
| Ahmet Arpad | Transit | Anna Seghers | Everest | Almanca | Transit | 2016 |
| Fuat Sevimay | Finnegan Uyanması | James Joyce | Sel | İngilizce | Finnegans Wake | 2017 |
| Ülker İnce | Dönüş | Alberto Manguel | Kırmızı Kedi | İngilizce | A Return | 2018 |
| Gökhan Sarı | Yapraklar Evi | Mark Z. Danielewski | Monokl | İngilizce | House of Leaves | 2018 |
| Kamil Kayhan Yükseler | Kızıl Kahkaha | Leonid Andreyev | Everest | Rusça | Krasnyj smeh | 2019 |
| Ebru Erbaş | Pusula | Mathias Énard | Can | Fransızca | Boussole | 2019 |
| Erdem Kurtuldu | Günler, Aylar, Yıllar | Yan Lianke | Jaguar | Çince | Nian Yue Ri | 2020 |
Ayrıntılı bilgi, kazanan çevirmen ve eserlere ait gerekçe metinleri için kaynak: 3