Tuhaf Kurgu ve Alt Türleri Hakkında

Spekülatif kurgunun bir alt dalı olarak 19. yüzyılın başı ile 20. yüzyılı başı arasında doğan Tuhaf Kurgu, hayaletler, vampirler ve kurtadamlar gibi bilindik olağanüstü kurgu unsurlarından kaçınarak ya da yeniden yorumlayarak oluşmuş korku edebiyatının al türüdür. (referans : Wikipedia)

İngiltere’de Arthur Machen, Algernoon Blackwood, William Hope Hodgson, M.R. James ile ses bulan tür, Amerika’da 1923’de yayınlanmaya başlaması ile H.P. Lovecraft, Clarck Ashton Smith, August Derleth, Fritz Lieber, Robert Bloch gibi türün önemli yazarlar sayesinde daha geniş bir kitleye ulaşıyor.

Türün belki isim babası ve en çok tanınan ismi H.P. Lovecraft; Ebediyatta Doğa Üstü Korku yazısı ile türe adını da vermiş oluyor (Kitap, Laputa Kitap tarafından yayınlandı, aynı yayın evi tarafından yayınlanan Lovecraft’ın Tuhaf Kurgu Yazmak Üzerine Notlar - Seçme Yazılar - eserini de öneririm).

İçinde kozmik korku olarak adlandırılan yeni bir tanımı da litearetüre ve bizlere kazandıran türün yeni temsilcileri Yeni Tuhaf (New Weird) ve Slipstream. 2005 Yılından sonra Ann ve Jeff VanderMeer ve China Mieville gibi yazarların yarattıkları Yeni Tuhaf türü ile korku ile fantazi ve bilim-kurgu arasındaki duvarlar giderek yıkılmaya başladı.

Sizler de tür hakkında görüşlerinizi, bilgilerini, okuduklarınızı ya da merak ettiklerini burada paylaşabilir ve Tuhaf Kurgunun ülkemizde de gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

6 Beğeni

Secret Of Ventriloquism (Vantrilogluğun Sırrı)

@annihilator
John Padgett edebiyat mezunu, aynı zamanda vantrolog olan , (TLO) Thomas Ligotti Online’ın kurucularından olup Tuhaf kurgunun modern yazarları arasında. Kitabın başlığından da anlaşılacağı gibi vantrologluk konusunda epey kafayı yormuş. Pek çok işte çalışan Padget’ın, bir çok kez kütüphanelerde çalışması da hem okuma hem de yazma konusunda kendine zaman yaratmasını sağlamış. Kütüphanede çalışırken Thomas Ligotti’nin eseleri ile tanışmış, eserlerinden etkilenip 1994 yılında bir şekilde Thomas Ligotti’ye gerçek zamanlı işi vasıtasıyla ulaşıp, hem onun için web sitesini hem de onunla usta-çırak ilişkisini kurmasını sağlamış.

51B6pV2-YfL.SX331_BO1,204,203,200
Kitabın içindeki hikayeler aşağıdaki şekilde sıralanmış:

  • The Mindfulness Of Horror Practice (Korku uygulamalarında farkındalık)
  • Murmurs Of Voice Foreknown (Bilindik seslerin mırıltısı)
  • The Indoor Swamp (İç Mekan bataklığı)
  • Origami Dreams (Origami rüyaları)
  • 20 Simple Steps to Ventriloquism (Vantrologluğa ulaşmanın 20 basit adımı)
  • Organ Void (Organ boşluğu)
  • The Secret Of Ventriloquism (Vantrilogluğun Sırrı)
  • Escape To The Thin Mountain (İnce dağa kaçış)
  • İlk hikaye, gerçek hayatta bir Hintli gurunun katıldığı toplantısından esinlenerek yazdığı epilog/ girişi hikayesi. Hikayenin temasını tüm hikayelerde göreceksiniz, hazır olun diye yazılmış olduğunu hissediyorsunuz. Konu olarak korkmak ve korkuya teslim olmayı eğlenceli dille anlatmış.

  • İkinci hikaye, bir çocuğun gözünden iki kardeş arasında, daha doğrusu abisinin küçük kardeşine uyguladığı fiziksel ve psikolojik şiddeti anlatan bir hikaye. Bu hikayede yazar abisi ile yaşadığı olaylardan esinlenmiş ve bir röportajında bu öyküde yazılanların %40’ının gerçekten yaşağıdığını belirtmiş. Özellikle zamanında yayınlanan Night Gallery dizisinde Algernoon Blackwood’un Ghoul hikayesinin de etkisinde kalmış. Abisinin diğer anlattığı “el” hikayesi ise Edgar Allan Poe’nun bir şiirinden alıntılanmış.
    Hikaye yavaş yavaş bir intikam kurgusuna dönüyor. Bu öykü kesinlikle kitabın en gerçekçi öyküsü

  • Üçüncü hikaye ise, döngü ve saplantı üzerinde oldukça şiirsel bir öykücük olmuş.

  • Dördüncü hikaye, insanın yaşamının kontrol edemediği güçler tarafından nasıl temelinden değiştirildiğini anlatıyor. Tuhaf kurguyu tuhaf olarak tarif edebilecek en iyi örneklerden birisi. Konu olrak Mulholland Drive filmini seyredenler aşağı yukarı fikir sahibi olacaktır.

  • Beşinci hikaye, ise bana göre kitabın en iyi hikayesi ve merkezi. Yazar Eckhard Tolle’nin aforizmalarından faydalanarak hikayeyi yazmış. Kara mizahı sonuna kadar kullanan ve farkında olmadan kontrol edilmenin ne demek olduğunu bir amatör vantroloğun ağzından anlatan bir hikaye olmuş. Diğer tüm hikayeler o ya da bu şekilde bu hikaye ile bağlantılı

  • Altıncı hikaye, olayların vuku bulduğu kasabada geçen bir dedektiflik hikayesi… ya da sadece öyle başlıyor. Tuhaf cesetler, eski bir kağıt fabrikası , egzantrik bir kütüphaneci :slight_smile: … Bu hikayenin ayrı bir novellası da var.

  • Yedinci hikaye, tam anlamıyla içsel değişim sonunda basitleşmenin ve başkalaşmanın fizikselleştirilmiş allegorisi. Bu sefer tuhaf olmanın yanında tiksinç yerler var.

  • Sekizinci hikaye, tüm hikayelerin bağlandığı, teatral bir dille anlatıldığı (burada konuşmalar , bir senaryodaki diyaloglar gibi geçiyor) hikaye. Yazımı tam 20 yıl sürmüş. Ligotti pek çok kez hikayenin düzeltilmesinde yardımcı olmuş. Bu hikayenin Garez (Grudge) filminin yapımcısı tarafından opsiyonlandığını hatırlatayım. (Belki yakında seyredebiliriz) :slight_smile:

  • Son hşkaye ise Thomas Ligotti’nin benzer isimli hikayesine şiirsel bir gönderim olmuş ancak Ligotti’nin hikayesini okumadığım için yorum yapamayacağım.

Hikayelerin başarısı kişisel deneyimlerden ve korkulardan kaynaklanıyor. İkinci , beşinci ve selizinci hikayeler en kişisel hikayeler olmuş. İnsanları en çok korkutan şey kendi kabuslarıdır ve Padgett öykülerinde kabus havasını çok güzel aktarmış. Umarım bu kitap kısa zamanda dilimize çevrilir.

2 Beğeni

Yorum için teşekkür ederim. Kitap zaten ilgimi çekiyordu, şimdi daha da çok ilgimi çekti. Umarım yayınlanır ama içeriğine bakarsak yayınevlerinin pek el atacağını sanmıyorum.

1 Beğeni

Yayınlanma konusunda haklısınız ama eğer opsiyonlanan hikaye senaryoya dönüşüp, dizi ya da film olarak yayınlanırsa, o zaman (bir ihtimal) kütüphanemizde görebiliriz :slight_smile:
Yanılmıyorsam Wounds kitabındaki Visible Filth, Netflix tarafından Wounds adıyla film olarak yayınlanmıştı ama bu kitabı da yayınlayan olmadı :frowning: Kısaca bu konuda bir garantimiz yok!

1 Beğeni

Maalesef öyle. Sadece dizi veya film uyarlaması yetmiyor yayınevlerine, üstüne bir de uyarlamanın çok ilgi görmesi gerekiyor. İşte o zaman yayınevleri hemen atlıyorlar kitaba. Bu durum işimize yarıyor aslında, umarım daha çok uyarlama olur da bu sayede aslında ülkemizde asla yayınlanmayacak kitapları da okuma şansına erişiriz.

1 Beğeni

Anladığım kadarıyla yayınevleri hikayelerin bulunduğu kitapları ya da antolojileri yayınlamayı çok sevmiyor ya da ilgi görmediği için niyet etmiyorlar. Tuhaf kurgu olarak yayınlanan eserlerin çoğu ya kısa hikaye ya da novella. İthaki Kapsül serisi novella’lara el atıncaya kadar, novella okuma imkanımız da yoktu.
Diğer sıkıntı korku ve gerilimin pulp edebiyat olarak ülkemizde bilinmesi. Tüm dünyada 70’ler ve 80’lerde yayınlanan , Stephen King’in populerliği ile çıkan pek çok eserin kopya ya da taklit olarak görülmesi ile böyle bir algı oluştu. Pek çok ülkede 2000’ler ile bu algı değişse de , ülkemizde hala (çoğunlukla) aynı gözle bakılıyor. Lowbrow kurgu (sanatsal değeri düşük kurgu) ya da Highbrow kurgu (sanatsal değeri yüksek kurgu) noktasında aynı noktada takıldık gibi geliyor.
Mesela, Bilim-Kurgu eserleri ile tanıdığımız Ray Bradbury’nin aslında çok iyi bir korku , hatta tuhaf kurgu yazarı olduğunu yavaş yavaş anlayacağız :slight_smile:

4 Beğeni

Bu türde Karin Tidbeck in Zeplin kitabını okumuştum . Henüz okumayanlara öneririm sürükleyici bir kitap ve o tuhaflığı kitapta hissediyorsunuz.

2 Beğeni