Bir çoğumuzun rahatsız olduğu bir konu hakkında sizlerle sohbet etmek istedim. O da abonelik sistemleri. Film ve dizi izlemek, müzik dinlemek, oyun oynamak, hatta iş amaçlı yazılım kullanmak için dijital bir platforma abone oluyoruz. Belirli bir ücret ödüyoruz.
Film ve dizi izlemek için Netflix, HBO Max, Disney+, Mubi, Amazon Prime Video, Gain. TOD, Tabii ve hatta Youtube Premium var. Belki benim bilmediğim başkaları da vardır. Ama şu an hepsinin bir listesini çıkarmaya gerek yok. Türkiye’de bulunmayanlar da var. Üstelik bu konu sadece video değil; müzik, oyun, spor yayını ve profesyonel yazılım gibi birçok alana yayılmış durumda ama ben ağırlıklı olarak video yayıncılığına odaklanacağım.
Netflix ve benzerleri ortaya ilk çıktıklarında muazzam bir şey yapmışlar ve başta Türkiye gibi ülkeler olmak üzere dünyada korsan yayıncılığa darbe vurmaya başlamışlardı. Sadece yapımcılar açısından değil, kullanıcılar açısından da çok faydalıydı. Aradığınız şeylerin hepsi olmasa da hatırı sayılır bir kısmı tek bir platformdaydı. Bütün içerikler için topluca ve makul bir miktarda ödeme yapmış oluyorduk. Daha iyi bir görüntü ve ses kalitesi vadediliyordu. TV’de, bilgisayarda, tablette ve telefonda rahatça izleyebiliyorduk.
Fakat sonra bu alanda rekabet büyüdü. Platformlar çoğaldı. Yapımcı şirketler kendi platformlarını kurup kendi yapımlarını sadece kendi platformlarında yayınlamaya başladılar. Bu arada ekonominin durumu nedeniyle fiyatlar da yükselmeye devam ediyordu. Kalite yerine içerik bolluğuna odaklanan ve düşük maliyet hedefleyen platformlar ardı ardına kalitesiz dizi ve filmleri piyasaya sürdüler.
Bir sürü platform var ama kendi beğenilerimize uygun ve daha önce izlememiş olduğumuz bir şey bulmak gittikçe zorlaştı. Her birinin kataloğu oldukça geniş ama yeni ve kaliteli içerik bulmak gittikçe zorlaşıyor. Bunun nedeni sadece yapım kalitesinin düşmesi değil, çok fazla platform olması.
Gündeme giren ve herkesin hakkında konuştuğu 5 tane dizi varsa her biri farklı bir dijital platformda. Hatta aynı dizinin bir sezonu bir platformdaysa diğer sezonu başka bir platformda. Birden fazla platforma üye olmaya kalkınca da epey maliyetli oluyor.
Dünyada korsan video tüketiminin yeniden artmaya başladığına dair bazı veriler var. Çünkü bir zamanlar dijital platformları avantajlı hâle getiren şeyler ortadan kalkıyor. Bundan korsanı savunduğum ve teşvik ettiğim anlamını çıkarmayın lütfen. Tam tersine işlerin bu hâle gelmesinden duyduğum rahatsızlığı dile getiriyorum.
Durum bence rahatsız edici. Korsandan kaçınmak isteyen bir sinema ve dizi meraklısı birden fazla platformun hepsine aylık ücret ödemek zorunda kalıyor. Hatta reklamsız izlemek için daha fazla ödemesi gerekebilir. Bunun yanı sıra o kişinin müzik, oyun ve duruma göre profesyonel yazılım abonelikleri de olacak. Çünkü hepsine hükmedecek tek bir dijital platform yok. Ancak bizlerin de bir sürü aboneliğe düzenli ödeyecek maddi durumu yok. Sadece bir tanesine abone olmak ise tatmin etmiyor, maliyetine de değmiyor.