Avrupa vs Türkiye Okuma Farklılığı

Gördüğünüz gibi, Goodreads en yüksek puan alanlar listesinde baştan aşağı fantastik seriler var. Liste böyle de devam ediyor. Sizce Avrupa’da durum böyleyken Türkiye’de neden fantastik eserler bu kadar rağbet görmüyor? Toplumumuz fantastik eserleri çocuksu mu buluyor? Açıkçası Kralkatili olsun, Kadim Kanunlar olsun, Asoiaf olsun, Lotr olsun, bu gibi fantastik eserlerden, dünya klasiklerinin insanlara sunduğu akıl açıcı derslere benzer şeyler çıkarabildim. Yani kitaplar sırf fantastik eser olduğu için insanlar basit, çocukça ve öylece yazılmış bir kurgu olarak mı görüyor, yoksa bizim toplumumuza bu gibi eserler hitap etmiyor mu?

7 Beğeni

Ben bunun sadece kitap özelinde değil birçok sektöre bakarak da fikir edinilebilecek bir şey olduğunu düşünüyorum. Sinema sektörüne de bakabilirsiniz. Bence ‘‘Avrupa’’ fantastik okuyor biz niye daha az okuyoruz kıyası çok anlamlı değil.

Örneğin, burada bahsedilen Avrupa kaç kişi? Türkiye kaç kişi? Yüzdeler nedir? Kitap okuma oranı ile bağlantısı nedir? Tarih ve kültürün ne gibi bir etkisi olabilir? Demografik yapı, eğitimde eşitlik gibi şeyler de değerlendirilmeli. Tartışmak gerekir. Yani demek istediğim, bana sanki '‘Neden fantastik az okunuyor?’'un cevabını aramak için cevaplamak gereken başka çok fazla soru var gibi geliyor.

3 Beğeni

Yabancılar hristiyanlığı çok iyi yediriyorlar fantastiğin içine. O yüzden böyle kitaplar onlara ters değil bir de kendi dillerinde okuyorlar bu da bir etken.

1 Beğeni

Eğer batı ile kıyaslarsak Türkiye’de sadece fantastik değil hiç bir kitap rağbet görmüyor sonucuna ulaşırız. Yani Fantastik kitaplar rağbet görmüyor da Çağdaş Edebiyat görüyor mu? :slight_smile: O yüzden ülkenin kitap okuma oranlarını göz önüne almadan batı ile kıyaslamamak gerekli.

Öte yanan bu kanıya varmak için Goodreads’i kullanmak yanıltıcı olabilir. Goodreads’in çok büyük bir kısmını 18-24 yaş arası gençler oluşturuyor. (istatistik) Sanderson’ın veya J.K. Rowling’in cebinden alışveriş listesi düşse, okuyup 100/100 puan verecek olan bir güruh var. Bunlar yazarların çıkmamış kitaplarına 5 yıldız verip övüyorlar. Bu tiplerin çoğunlukta olduğu bir topluluğu Türkiyede oluşturup aynı sorguyu bu platformda yaparsanız, ilk mesajda görülen goodreads’deki sonuçlara burada da ulaşırsınız.

12 Beğeni

Bu kitleden Türkiye’de de çok bulunuyor. Bence her yerde bu sorun var. Stephen King ve Sabahattin Ali romanları kötü olamaz gibi bir algı var, anlayamadığım bir durum.

1 Beğeni

Sizin yorumunuzu okuduktan sonra da bana Türkiye’deki okuyucu kitlesinin Avrupa veya bahsettiğiniz gibi Goodreads özelindeki okuyucudan daha kritik mi düşünüyor acaba gibi bir soru da geldi. Tabii çok gerçekçi bir soru olmayabilir çünkü 1000kitap’ta da görüyoruz aslında yerli okuyucunun ne kadar kritik düşündüğünü. Bilemedim şimdi.

1 Beğeni

Aklıma şu geldi. :slight_smile:

8 Beğeni

İngilizcem pek iyi değil ama sanırım Pat acımadan güzelce giydirmiş.

Avrupadan ziyade ABD deseniz daha doğru olur. Avrupa’da sosyal medya Türkiye’deki kadar uçuk seviyede kullanılmıyor.

Reklamcılık ve manipülasyon ABD kadar güçlü değil avrupada, iyiki de değil. Tutkulu, fan kitleleri daha çok ABD, Japonya, Kore gibi ülkelerde daha yoğun.

Örneğin Asterix’in 38. sayısı 2019 yılında Fransa’da 1.5 milyondan fazla satmasına rağmen Goodreads ratingi 2.000 sadece. İnternet verileri tabii ki göz ardı edilemez ancak her toplum da bizim kadar interneti yaşam tarzı haline getirmiş değil.

6 Beğeni

Türkiye fantastik değil genel olarak kitap okumuyor. Etrafımdaki insanlar arasında kitap okuyan 2-3 kişi anca var ve10-15 kişilik yakın arkadaş grubumda da sadece ben kitap okuyorum. Bu benim arkadaş ortamımın vasatlığından da olabilir gerçi.

2 Beğeni

Popüler serilerin puanları hep yüksek. Kitap okumaya başlayanlar, ki çoğunlukla gençler, bunlardan başlıyor ve ilk tecrübeler hep daha etkileyici olduğundan 5 veriyorlar. Daha tecrübeli okurlar kitaba daha eleştirel gözle bakabiliyor. Beğendim deyip 3 puan verebiliyor. Örneğin klasiklerin puanlarına bakarsanız çok fazla 1 yıldız görürsünüz. Okulda kitap hakkında rapor yazmaya zorlandığı için sinirlenip kitaba 1 puan veren yığınla lise öğrencisi var. Goodreads puan sisteminin yetersizliği de etken, 5 değil de 10 olsa ortalamalar daha düşük olurdu.

Sorun ülkelerle ilgili değil yani.

8 Beğeni

Herhangi bir Avrupa ülkesi demeyeyim (İstanbul kadar nüfusu olamayanları saymadan) ama fantasik kurgu okurlarını bizle kıyaslarsak bence her halükarda ortalamaları bizden daha yüksek çıkacaktır diye düşünüyorum.

Dediğiniz gibi fanatizm her yerde. Zaten bizim ülkemizde bizim insanımızda gri pek yok. Ya siyah var ya beyaz.

1 Beğeni

Adamlar 19. yy başında başladılar abi ya fantastik yazımına. Bizde o dönem fantastik yazmaya çalışana kör topal deyus deniliyordu. Doğrusu şimdi de öyle. Yerli yazarlarda tabii bu. Millet yabancı yazarları çatır çutur okuyor.

2 Beğeni

Kitap okumak zahmetli bir iştir pek çoğuna göre. Kitaba zaman ayırman gerekir, okumak için emek harcaman gerekir. İnsanlar buldukları boş vakitlerde kitaba zaman ayırmayıp daha az emekle daha hızlı eğlenebilecekleri yolları tercih ediyorlar film, video yada sevdiğin bir yayıncının yayınını izlemek gibi. Peki fantastik kitaplar bizim toplumumuza hitap etmiyor mu? Bence bu sorunun cevabı evet, etmiyor. Yaklaşık 5 yıldır sıkı bir fantastik ve bilimkurgu okuyucusu olduğumu söyleyebilirim ve artık fantastik edebiyattan zevk almıyorum. Çünkü artık kral, kraliçe mevzularından sıkıldım, genel tema hiç değişmiyor gibi geliyor. Tabiki Dune, Lotr gibi şaheserleri ayrı bir yere koymak lazım. Bunun dışında hep aynı temayı işleyen vasat eserlere tahammül edemiyorum. Toplumumuzda ise vasat olsa bile ayağı yere basan hikayeler tercih ediliyor gibime geliyor. Bakın size vasat bir fantastik kitabın olay örgüsünü yazayım.

1- Ana karakter basit bir insandır.
2- Bir gün ana karakterin bulunduğu bölgeye mistik güçleri olan biri veya birileri gelir.
3- Bu mistik kişi ana karakterle birlikte yolculuğa çıkar.
4- Ana karakterin aslında normal biri olmadığı ve onunda mistik güçleri olduğu ortaya çıkar.
5- Bam pat küt çat ana karakter kral olur veya diyar için canını feda eder.
6- Son.

Tanıdık geldi mi?

7 Beğeni

Bence gereğinden fazla fantastik kurgu okumuşsun. Ben aynısını anime de yapmıştım bir süre sonra vasatı bile geçemeyen serilere inince anime izlemekten soğudum. Bence her konu için geçerli. Bir konu üzerinde ne kadar çok okursan o konunun berbat serilerine kadar inersin. Bu yüzden grimdark olmayan fantastik kitaplara yanaşmıyorum. Fazlasıyla basit, klişe ve alışıldık oluyorlar.

4 Beğeni

Katılıyorum. Bence modern fantastik ve genel yazarlarını %99’u gereksiz.

Salvatore, Sanderson gibi yazarların bile bana öyle geldiği zamanlar oldu. Oysa ki, çok sıkı bir şekilde okumuyorum. (Kimse yanlış anlamasın, herkes istediğini okuyabilir, Drizzt okumayı seviyorum ama edebi değeri ilk üç kitap dışında yok bence, o yüzden sırf eğlencesine ve RYO sevdiğim için okuyorum. Ve klişe gelseler bile seviyorum çünkü değer için değil eğlence için okuyorum.)

O kadar geniş bir konu ki. Bir cümleyi açıklamak için on cümleye ihtiyaç var. Bu konu ile ilgili birkaç makale yazmayı düşünüyorum.

Bir de böyle güzel konular açtığı için @driveinthenails a teşekkür ederim. Saçma, sırf beğeni için açılan konular yerine böyle, değeri olan konular açılması, bir forum için güzel bir gelecek vaat edecektir. (Nutuk çekecektim, ucuz kurtuldunuz. :joy:)

2 Beğeni

Teşekkürler. Ben genelde herkesin görüşlerini almayı ve o görüşleri tartmayı seviyorum. Bu yüzden başlıklarımın genele hitap etmesini daha çok istiyorum.

1 Beğeni

Hayatlarımız zaten yeterince fantastik olduğundan belki normal ve olayların mantık çerçevesinde gerçekleştiği hayatlara daha fazla ilgi duyuyor olabiliriz.

2 Beğeni

Joseph Campbell’in bahsettiği “Hero’s Journey”

1 Beğeni