Güncelleme: 03.01.2020
Okuyan herkese merhabalar,
Konuda bir yanlışlık olmaması adına hemen bir uyarı ile başlamak istiyorum. Hali hazırda FRP Oynamak İstiyorum başlıklı bir bölüm bulunmaktadır. Ben bu bölümü oyun oynamak isteyen arkadaşların büyük bir kısmının tecrübesiz olması ve frp/rpg deneyimi olmaması sebebiyle açtım. Elimden geldiğince olayın ne olduğunu ve ne gibi oyunlar-etkinlikler olduğunu anlatmaya çalışacağım. Bu sebeple oyun, sistem gibi konularda tecrübe aktarma işini buradan yapıp oyun oynama isteklerinizi yukarıdaki başlık ile devam ettirirseniz sevinirim (Forum için ve başlık sahibi arkadaş için de doğru bir şey yapmış oluruz.
FRP - RPG NEDİR ?
FRP(Fantasy Role Playing Game) ve RPG (Role Playing Game) rol yapma oyunlarının genel ismidir. Esasen aralarında bir fark olmamakla birlikte FRP başına Fantasy kelimesini aldığı için daha çok fantastik dünyaları yani cüce, elf, ork gibi temaları içerir. RPG ise sınırsızdır ki, içeriğinde uzay, vampirler, mafya, süper kahramanlar her şeyi içerebilir. Buna rağmen illa bu böyle olacak diye net bir ayrım yoktur. Mesela uzayda savaşıp, koloni kuran cüce birliği yok mudur? Kralı vardır… Elf vampirler olduğu gibi 1960’lar Chicago’sunda ırkçılık yapan troller de mevcuttur.
En yalın haliyle frp oynamak işine oturduğumuz yerden, kostümsüz, doğaçlama tiyatro yapmak diyebiliriz.
Genel olarak frp denildiğimizde akla şu görüntü gelir:
Görüldüğü üzere çoğunlukla kağıt, kalem ve zarların masada durduğu görsel açıdan çok fazla birşey sunmayan (sol resim) yahut tıklım tıklım dolu (sağ resim) bir oyun ortamı vardır. Bu resimde önünde dik bir karton bulunan kişi ve ayakta dikilip elindeki kitabı kurcalayan kişi büyük ihtimalle DM 'dir. Burada DM ‘direct message’ değil ‘dungeon master’ demektir. Yani oyun kurucudur.
Temel bir oyun kural kitabı, oyun kurucusu ve oyun oynayanlardan oluşur. Bir oyundaki ana hikaye dungeon master denen bu kişi tarafından oluşturulur ve oyuncular bu kişinin ve kitabın belirlediği kurallar çerçevesinde oyun oynanır.
FRP NİN TÜRLERİ NELERDİR ?
Frp gelişebilen birşeydir ve birçok türü mevcuttur. Bunlardan en çok bilineni bilgisayar oyunlarıdır. Baldur’s Gate, İce Wind Dale, Fallout, Wasteland gibi sayısız oyun mevcuttur. Ancak burada bir hassas bilgi verelim. Bazı değerli büyükler bu tip bilgisayar oyunlarını frp olarak görmezler. Sebebi bilgisayarda size sunulan dünyanın yaratıcılığa açık olmaması ve kısmen farklı tercihlere izin veriyor olmasındandır.
En genel frp türü yukarıda resmini görmüş olduğunuz “Masaüstü Oyun” diye adlandırılan türdür. Bu tip oyunlarda bir oyun kurucu, oyun kural kitabı, zarlar ve oyuncular bulunur. Oyunlar daha çok sohbet havasında, yemeli içmeli olarak oynanır. Bir oyun bir günlük olabileceği gibi düzenli buluşmaya dayalı şekilde yıllarca da oynanabilir.
Bir başka tür frp yine masaüstü denilen ancak görsel ve materyal açısından daha zengin olan kutu oyunları (board game) ve minyatür savaş oyunlarıdır.
Bu türün en çok bilinen oyunlarının başında hem fantastik dünyaya hem de bilimkurguya hitap eden “Warhammer” serisi gelmektedir. Bu tarz oyunlar oyuncuları kadar, koleksiyonculuk ve maket yapma hobileri olan kişilere de hitap eder. Pek çok oyunda sahaya sürülecek olan karakterlerin boyanması, hatta masanın ve savaş alanına yerleştirilecek olan kalelerin, arazi şekillerinin yapılması size aittir.
Bir de kart oyunları vardır. Bu oyunlarda yine işin ehli abiler tarafından frp olup olmamakla eleştirilmektedirler. Eleştirinin temel noktası kart oyunlarında bir rol yapma mekanizmasının bulunmamasıdır. Anlayacağınız üzere bu tür işi kimin ne düşündüğüne göre değişebilen pek bir sınırı olmayan bir şey… Kart oyunları içerisinde en çok bilinen oyun “Magic: The Gathering” dir.
Bu oyunun Türkiye çapında ciddi hayranları vardır ve İzmir, Ankara, İstanbul, Antalya gibi yerlerde oyunun düzenli olarak oynandığı cafeler mevcuttur. Şuan ne aşamada bilmiyorum ama bir dönem uluslararası turnuvalar vardı ve Türkiye’den bu turnuvalara katılan oyuncular da bulunmaktaydı.
Hem figür hem de kart oyunları bir oyun olmak kadar koleksiyonculuğa da hitap ederler. Bu sebeple zevk için oyun oynarken tek bir kart satarak zengin olmuş kişiler de mevcuttur.
Peki bu iş hep masaüstünde mi oluyor? Hayır! Bir diğer oyun türü LARP denilen oyunlardır. Açılımı Live Action Role Playing’dir. Yani canlandırmalı rol yapma oyunu. İşte şimdi tam olarak size doğaçlama tiyatrodan bahsetmiş oluyorum. Bu oyun tarzı yazının başında size bahsetmiş olduğum masaüstü oyunun kılık kıyafet giyerek bir mekanda yahut bir arazide gerçekleştirilen halidir.
LARP lar genellikle tek seferlik oyunlar olup çeşitli etkinliklerde oynatılırlar. Çok sayıda oyuncu içerdiğinden yönetilmesi zor ve iyi yönetilmediği halde çileye dönüşen oyunlardır. Ayrıca oyuncuların tecrübeli olması gerekmektedir.
SİSTEM, OYUNCU KAĞIDI VE ZAR DEDİKLERİ ŞEY NEDİR?
Yukarıda bahsetmiş olduğum türleri oynayabilmek için bazı temel şeylere ihtiyaç duyulur. Bunlardan ilki oyunun geçiş dünyasıdır. Fantastik bir savaş mı olacak, mafya olup şehri kasıp kavuracakmıyız veya galaksi korsanı mı olacağız gibi. Bu konular çok çeşitlidir. Okumuş olduğumuz kitaplar bize ilham verdiği gibi oyun kuruculara ilham vermesi açısından farklı firmalar farklı macera oyun kitapları oluştururlar. Bu kitapların genel adı “Core Rule Book” olarak geçer. Ana olaya karar verdiğimiz zaman bize bu olayın geçtiği dünyayı kurabileceğimiz, oyunun mekaniklerini ve çerçevesini oluşturabileceğimiz bir sistem gerekmektedir. İşte bu sistem yine “Core Rule Book” denen kitapalar da yer almaktadır. Sistem bize kurduğumuz dünyanın özelliklerini verir. Nasıl savaşacağız, kim kime üstün gelecek, yaptığımız eylemlerin sonuçları ne olacak hepsi bu sistemin bir parçasıdır. Bir sistem seçtikten ve dünyamızı oluşturduktan sonraki son şey ise bu sistemi işletecek olan malzemelerdir. Yani oyuncu kağıtları ve zarlar. Bunlar olmazsa olmaz malzemeler değildir. Ancak karakter özelliklerini hatırlayabilmek için karakter kağıtlarına ve oyunda savaş, beceri- yetenek mekanizmasını değerlendirebilmek adına zara ihtiyaç duyarız.
Genellikle sistemler oyunun oynandığı zar tipiyle isimlendirilirler. Yaygın olarak iki zar tipi vardır. D20 ve D10. D dice, zar demektir ve sonrasında gelen sayı kaç yüzlü zar olduğunu gösterir. D20 zar tipi 7 zardan oluşur. Her zar farklı sayıda yüze sahiptir. Örneğin bu sette bir adet 4 yüzlü, bir adet 6’lı, bir adet 10 lu zar bulunur. D10 ise 10 adet 10 yüzlü zar bulunur.
Her iki zarından oyuna nasıl etki edeceği oyun kitaplarında açıklanmaktadır. Genellikle benim tercihim oyun kolaylığı açısından D10 lu sistemlerdir. 10 ade 10 lu zar ile eylemleriniz bir nevi yüzde açısından değerlendirilir. Birine ateş edeceğimizi düşünelim. Ateş etme özelliğimiz için sistem bizden 6 zar atmamız gerektiğini söylemiş osun. Oyun kurucumuz bulunduğumuz atış pozisyonunun çok rahat bir yer olduğunu belirtti. Atacağımız altı adet zarda 3 başarı yakalayabilirsek hedefi vuracağız. 10 lu sistemlerde 6,7,8,9,0 başarıdır. 0 gelirse fazladan bir zar daha atılır. 1 ise başarılı zarınızı siler. 6 zar attık 3 adet 7 bir adet 1 ve iki adet 2 gelmiş olsun diyelim. Toplamda 3 başarılı zarımız var ve bir zarımız 1 olduğu için başarımız 2 ye düşüyor. 2 bizim için yeterliydi. Demek ki hedefi vurduk… Hayır… Çünkü karşı tarafın eli de armut toplamıyor. Oyun kurucumuz dedi ki sen ateş ettin başarılı oldun ama karşındaki adamda hayalet olabilir, çelik yelek giymiş olabilir veya algısı çok yüksektir bir tehlike bekliyordur silah sesini duyduğu gibi yere yatabilir. Bir zarda oyun kurucu karşı taraf için atar…
İşte zar sistemi ve oyun dengesi bu şekilde sağlanır.
TECRÜBELİLER BAZI KELİMELERDEN BAHSEDİYORLAR ANLAMIYORUM?
Çok fazla oyun, çok fazla sistem, çok fazla terim. Haliyle çok fazla kargaşa ve yavaşlık. Oyunların akıcı olabilmesi adına kısaltmalar haliyle gerekmektedir. Bu kısaltmalarda Core Rule Book denen kitaplarda açık halleriyle yer almaktadır. ancak en yaygın olanlara biraz değinelim. Genelde terimler oyundaki özelliklerin açık hallerinin kısaltmasıdır. Biri abi senin HP kaç diyorsa Hit Point yani canı kastediyordur.
Biri size hocam 2d4 sallamı dedi? Bunun açılımı 2 adet zar, yani dice, yani D salla ve bu zar 4 yüzlü olsun demektir.
Bu terimler başlangıçta çoğu oyuncuyu korkutsa da hiç bir çekinceniz olmasın. Bir süre sonra nasıl öğrediğinizi anlamadan otomatik olarak aynı terimleri konuşuyor ve hatta oyun kurucu size söylemeden hangi aksiyon için hangi zarı atacağınızı biliyor olacaksınız…
GENEL HATLAR TAMAM AMA BEN KİMLE, NEREDE OYNAYACAĞIM?
Türkiye’de bu soruyu soranlar için en pratik cevap üniversiteler olacaktır. Çoğu okul BKFT denilen (Bilim kurgu Fantazi Topluluğu) topluluklara ev sahipliği yapar. Ankara’da en eski ve köklü topluluk ODTÜ’dür. Birde bir zamanlar benim de bünyesinde bulunduğum Başkent Üni vardı. Bildiğim kadarıyla Anakara Üni, Hacettepe ve TOBB da birer topluluğa sahiptir. İstanbulda Yeditepe, Koç, Sabancı, Bahçeşehir’in bir topluluğu bulunmaktadır. Eskişehir Anadolu’nun da bir topluluğu vardır ve hatta yanlış bilmiyorsam İzmirde 9 Eylül’de de bir topluluk var. Bu toplulukları araştırın ve bunlarla iletişime geçin. Toplulukların birçoğu yıllık olarak CONVENTION denilen bir festival düzenlerler. Bu festivallerde günlük oyunlar açılır ve farklı insanların kaynaşmasına vesile olunur.
Mesela resimde gördüğünüz kitle her ne kadar final haftası sınavlara hazırlanıyor gibi gözükse de aslında her masa da bir oyun oynanmaktadır.
Hangi coğrafyada hangi okulda olursa olsun BKFT toplulukları doğası gereği gördüğüm en sosyal ve yaratıcı insanlara sahiptir. Bir iki kıl tip dışında hemen her topluluk üyesi size yardımcı olmaya hazırdır. Sosyalmedyadan bile olsa bu topluluklardan birine ulaşırsanız gerisi çorap söküğü gibi gelir. Üstelik bazı okullar sizi aralarına almak için o okulda okuyor olmanıza bile bakmazlar
DÜNYALAR DÜNYALAR…
Bu bölümü aslında sistemlerden önce yazmam gerekirdi ama en ağız sulandıran kısım olduğu için sona koymayı uygun buldum. Kabaca olayı ve ne yapacağımızı anladık. Sistemdi, oyun türüydü bunu da öğrendik ama ben çok kafamda oturtamadım, ne oynamalıyım bir yardım etsen?
Bu sorunun cevabı canınız neyi çekiyorsa onu oynamaktır. Keyif alamayacağınız bir oyun en iyi oynatıcı ve oyunculara rağmen çekilmez bir hal alır. Oysa öyle dünyalar vardır ki tam sizin için yaratılmıştır ve siz en ufak tecrübe sahibi olmadan o dünyanın tozunu attırırsınız. En büyükleri Dnd ve Whitewolf firması olan çeşitli firmalar hemen hersene değişik oyun kitapları çıkarırlar. Bunlardan bazıları artık bir kült haline gelmiştir. Hatta bazı dünyalar sinema sektörüne ilham vermiştir. Bazen yazılmış bir kitap oyun olurken bazen de bir oyun bir kitabı ortaya çıkarmıştır. İncelemek isteyen arkadaşlar için Dnd ve Whitewolf siteleri aşağıdadır:
Haydi biraz şu oyunlara bakalım…
Dungeons & Dragons
En bilindik oyundur. Fantastik temalı oyunlardan biridir. Bu dünyayı Ejderhamızrağı serisini okuyarak kolayca öğrenebilirsiniz. Ayrıca Karaelf üçlemesi diye geçen seri de yine bu dünyaya aittir.
“Vampire the Masquerade”
Karanlıklar dünyasına hoş geldiniz! Farklı vampir sınıflarının mücadelesine tanık olacağınız bir oyun istiyorsanız bu oyun size göre. Uzun uzun anlatmaya gerek yok, Vampirle Görüşme Filmi’ni izleyip içinde birşeyler kalmış olanlar için ilaç niteliğindedir…
“Mage: The Ascension”
Büyücüler ve bu büyüleri engellemek isteyen bir grup teknolojik adamın olduğu bir dünya. Kısaca özetlemek gerekirse Matrix’de uyanıp sistemi değiştirenler ile sistemi koruyanların mücadelesinin yer aldığı bir dünyadır. Oynaması da oynatması da bir hayli zordur. Zira bu oyunda gerçeklik algısını kırmak ve bu algıyı kırarken gerçekliği koruyanlara yakalanmamak gerekir. Beyin yakar…
** Star Wars**
Bir zamanlar uzak bir galakside jedi olalım, ışınların altında kapışalım diyen arkadaşlar için…
“Demon The Fallen”
Farklı iblis gruplarının dünyaya akın ettiği, içine bunlardan birinin girdiği karakterleri canlandırdığınız biraz Constantine yada Şeytanın Avukatıfilmi vari bir dünya isteyenler için…Üniversite yıllarında tanıştığım, favori oyunumdur kendileri… Sağlam kitaptır…
Bu noktadan sonrası artık tamamen size ve yapacağınız araştırmalara kalmış oluyor.
Herkese iyi oyunlar dilerim…
