Türkiye ekonomisinin durumu malum. Yabancı para birimlerin Türk Lirası karşısındaki değerinin bitmek bilmez yükselişin yanı sıra enflasyon oranımız da bir hayli yüksek. Rakamları yazmaya gerek olmadığını düşünüyorum. Temel ihtiyaçlarımız da dâhil olmak üzere her şeyin fiyatı, elde ettiğimiz gelirden kat be kat hızlı artıyor. Herkes zaten kendi hayatında bu durumu gözlemliyordur.
Fakat burası bir edebiyat forumu olduğu için bu başlıkta sadece kitap fiyatlarındaki durumu konuşacağım. Bir süredir kitapçılara yolum düşmüyordu. Çünkü kitaplığımda yeterince kitabım vardı ve onları bitirene kadar yeni kitap almamaya karar vermiştim. En sonunda dün bir kitapçıya yolum düştü. Gördüğüm kadarıyla Türk Lirasındaki değer kaybı kitapları da vurmuş. Birkaç ay önce “acelesi yok” diyerek almadığım kitapların fiyatlarında büyük yükselişler olduğunu gördüm.
Yuval Noah Harari’nin Homo Deus’u birkaç ay önce 25-30₺ aralığındayken bu kez 38₺ olduğunu gördüm. Daha önceki fiyatı neydi bilmiyorum ama Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar’ı 46₺ gibi olağanüstü bir fiyata satılıyor. Bunlar sadece iki örnek. Pek çok kitapta durum bu. Geçtiğimiz dönemlerde 20-30₺ aralığında olduğu için kitaplar çok pahalı diyordum ama şimdi pek çok kitap 30-40₺ aralığında, hatta bazıları çok daha pahalı.
Türkiye’de insanların yeterince kitap okumadığından şikâyet ediyoruz ama görünüşe bakılırsa bu durum iyileşmek yerine daha da kötüleşecek. Kitap okumak büyük bir çoğunluk tarafından gereksiz bir şey olarak görülürdü, şimdiyse buna bir de lükse dönüşmesi eklendi.
Aslında söyleyecek çok şeyim vardı, hatta yazmıştım ama sildim. Çünkü herkesin zaten bildiği şeyleri tekrarlamış olacaktım. Kitabın neden önemli olduğunu, neden bir ihtiyaç olduğunu, insanların neden daha çok kitap okumak zorunda olduklarını bin kere anlatmışızdır.
Çok fazla geliri olan biri değilim. Pek çoğumuz bu durumda. Peki bu durumda ne yapmalıyız? Kitap okumaktan vazgeçmeli miyiz? Ben bunu yapabileceğimi sanmıyorum. Korsan kitap mı okumalıyız? Evet, bu kişisel bir çözüm olabilir ama uzun vadede Türkiye’deki yayıncılığın ve yazarların durumunu daha da kötü hâle getirir.
Birkaç öneride bulunacağım ama sorunun ülke genelinde kalıcı bir şekilde çözülmesine yönelik değil. İşin siyasi kısmını ise tartışmayı en azından bu başlığın ilk iletisinde yapmayı düşünmüyorum. Sadece daha ucuz kitaba ulaşmak için kişisel birkaç yol önereceğim.
-
İkinci el kitap alın. Sahaflara gidebilirsiniz. Her ne kadar piyasada bulunamayan kitaplara çok büyük fiyat çekseler de piyasada olan kitapların ikinci el kopyaları bir nebze olsun daha ucuz olacaktır.
-
Kitapçılardan değil, internetten satın alın. Sık sık yolumun düştüğü kitapçıdan özür dileyerek bu öneride bulunuyorum. Çünkü internet sitelerinde kitaplar çoğu zaman %20 oranında daha ucuz oluyor. “Kargo fiyatı eklendiğinde yine aynı seviyeye geliyor” demeyin. Belirli alt sınırı geçerseniz kargo da ödemezsiniz. Yani bu yüzden gerekirse birkaç kitabı toplu olarak alın ya da birkaç arkadaş birlikte kitap alın.
-
İnternetteki indirimleri takip edin. Kitap fuarlarında dişe dokunur indirimler olmuyor. Kitap satış sitelerinin normal zamanlarda yaptığı kadar indirim yapıyorlar ki bu yetersiz. Kitap satış siteleri ise sık sık kampanyalar düzenliyorlar, sanal fuarlar yapıyorlar ve çok daha büyük indirimler sağlayabiliyorlar. Forumumuzdaki bu başlığı takip edebilirsiniz.
-
Kitap değiş tokuşu yapın. Tabii ki kitabı bir hevesle alıp götüren ve okumadan kaybeden insanlara vermeyin ama sizin gibi kitap okumayı çok seven, kitaplara saygı duyan arkadaşlarınızla değiş tokuş yapın.
-
Yakınlarda bir kütüphane varsa üyelik kartı alın. Böylece kütüphaneden kitap ödünç alabilirsiniz.
Sizlerin de kitap fiyatlarındaki bu aşırı yükseliş üzerine düşüncelerini almayı çok isterim. Ne düşünüyorsunuz bu konuda?