Kitaplardaki Çeviri Sorunları

@GKS @Vordue ben bu üçlemeyi bi hevesle aldım, konusu çok ilgimi çekmişti.
Ancak kitabı çeviren kadın sınırlı Çince bilen bir kimya mühendisimiz. O sebeple biraz okuyup devam ettirememiştim.
Hadi kendisi bu işe olur dedi ama ithaki nasıl böyle aptalca bir işe olur verdi anlamadım. Çalışanlarına son yaptıklarından sonra anlıyorum kendilerini, bitmek tükenmek bilmeyen kar hırsı.

5 Beğeni

Kitap İngilizceden çevrildi benim bildiğim kadarıyla.

Benim kitapta böyle yazıyor

1 Beğeni

Okuyan arkadaşımdan dinledim kitapta çok fazla bilimsel terim olduğu için hem mühendislik mezunu hemde çince bilen birini bulmak zorunda kalmış olabilirler.

1 Beğeni

Size on puanlık bir uzman sorusu: Okuduğunuz bir kitapta “sağlak” ifadesini görseniz ne tepki verirdiniz?

Belki biliyorsunuzdur, “solak” kelimesi TDK’nın sözlüğünde yer alan bir terim. Ama sağ elini kullanan kişi manasına gelen “sağlak/salak/sağak” diye bir sözcük yok.

Bu da şu anda düzelti-çevirisini yaptığım kitapta küçük bir sorun teşkil ediyor. İki farklı parazit türü var; biri sol ele benziyor, diğeri sağ. Yazar bunları sık sık solaklar/sağlaklar diye ayırmış. Eski çevirmen de TDK’da böyle bir terim olmadığı için sağlaklara sağ elliler, sağ eşler, sağ elini kullananlar diye çeşitli çözümler getirmeye çalışmış.

Ama bu durum içeriği tam karşılamıyor gördüğünüz üzere. Çünkü bunlar zaten “el.” Sağ elini kullanan “kişiler” değiller.

Baştaki soruma dönüyorum: Okuduğunuz bir kitapta sağlak ifadesini görseniz ne tepki verirdiniz?

4 Beğeni

TDK’da karşılığı olmadığını bilmiyordum. “Sağlak” kullanımını daha önce duyduğuma eminim, o yüzden yadırgamazdım sanırım.

4 Beğeni

Bence de sağlak çok uygun bir kullanım. Rahatsız etmiyor.

3 Beğeni

Ne olduğunu bilince sorun olmaz bir de halk dili var…halk uretir de toplumda tutulursa TDK onu sözlüğe koymak zorunda.Aksi halde kimse aldırmaz kullanır…İngilizce bu konuda çok pratiktir mesela.

1 Beğeni

Ben siz söyleyene kadar TDK’de olmadığından bile bir haberdim. Üniversitedeki hocam bu tür durumlar için Türkçenin kurallarına uyuyor mu türetilen kelime bu önemli demişti. Solak kelimesinde ek -ak ama sağlakda -lak. Biraz internette araştırınca -lak eki
1)Küçüklük anlamı verir.
2) Yer konum anlamı verir.
Demiş.
-ak içinse
1)Benzetme ve küçültme işlevi görür.
Demiş.
Biraz daha detaylı bakınca -lak ekiyle Türkçenin kurallarına tam olarak olarak uymuyor sanırım ama ekşi sözlükte bu konuyla ilgili entryler var. Orada daha farklı şekilde yaklaşıp Türkçenin kurallarına uyduğunu yazanlar da var.
Bence günün sonunda bizim için bir eserde okursak sorun olmayacak ve okuyunca iğrelti gelmeyecek bir kelime. Ki bazı kelimeler Türkçenin kurallarına ne kadar uysa da günlük hayatta kullanılınca kulağa iğrelti geliyor. Oysa -gen diye bir eki olmayan Türkçede yıllardır kullandığımız “Üçgen” ,“Dörtgen” hiçbir zaman iğrelti durmayıp Türkçe tarafından da kabul edilmiş. Bu kelime de en kötü ihtimalle bu şekilde kabul edilebilir.

2 Beğeni

İlk işim künyeye bakmak olurdu. Çevirmenlerin emeklerine çok değer verdiğim için çevirmenin ismini zaten bilirdim ama yine de gayriihtiyari bakardım. Çünkü bu kelimenin uydurma olduğunu biliyorum. Bunu tercih etmesini yadırgardım. Bağlamdan anlamadıysam sağ elini kullananlarla ilgili bu garip ayrımı merak ederdim.

2 Beğeni

Açıkçası rasgele 50 kişiye “Sağlak diye bir sözcük var mıdır?” diye sorsak tamamına yakını var diyecektir diye düşünüyorum. Ben olsam cümlelerin akıcılığı adına o durumda sağlak sözcüğünü kullanırdım, pek tereddütte kalmadan.

1 Beğeni

Yüzüklerin Efendisi çevirisindeki “Kuyut” gibi tamamen gelişine sallama kelimelerin övgü üstüne övgü aldığı bir ortamda bence “Sağlak” gibi günlük hayatta sıkça duyduğumuz bir kelimenin TDK sözlüğünde yer alıp almadığına bakılmaksızın kullanılmasında hiçbir problem yok.

Bağlamını tam bilmemekle beraber, Türkçedeki benzetme eki olan -imsi -ımsı eki de kullanılabilir. Sağ elimsi veya Sol elimsiler gibi.

5 Beğeni

Peki ingilizce okuyan arkadaşlar @isos81 @Pyrewrath sayın Tatari sizce hangi kitaptan bahsediyor çözün bakalım.

1 Beğeni

Düzeltisini yaptığına göre bir Mieville eseri. Perdido ya da Demir Konsey.

3 Beğeni

İlgili parazitin Handlinger olduğunu düşünürsek Perdido’dan bahsediyor.

5 Beğeni

Kıymetli cevaplarınız için hepinize çok teşekkürler.

3 Beğeni

Henüz Mieville okumadığım için bilmediğim yerden sormuş oldun. :slight_smile: Bu sene inşallah.

3 Beğeni

Ben buna tamamen gelişine sallama demezdim doğrusu.
Size bir kelimenin serüvenini anlatayım: Mirkwood. Bu kelime sözünü ettiğim, tüm kelimelerin köklerini veren kitapta yoktu. O kitapta İngilizceye çevrilmemiş kelimeler var çünkü. Bugün sözlüklere baktığınızda “mirk” kelimesini bulamazsınız. Fakat Anglo Saksonca sözlükte “mirk” kelimesi vardı ve korkunç, şeytani anlamında kullanılıyordu. Bugünkü “murky” (karanlık, kasvetli)kelimesi de bu kökten türüyordu. Bunun üzerine tüm sözlükleri taradım. Bu anlamı karşılayan, bugün kullandığımız bir kelimeye benzeyecek ama söylenişiyle biraz farklı olacak, anlamı zaman içinde biraz değişmiş, yumuşamış olacak ama tamamen de alakasız olmayacak bir kelime bulmam lazımdı. Divan’ı Lûgat-it-Türk’te “kuyut” kelimesini buldum. Anlamı “ürkütmek” idi. Hatta kuyuttu, kuyutur gibi de çekimleri vardı. Sonra Türk Lehçeleri sözlüğünü taradım. Tatarlar koytı kelimesini “fena, kötü” anlamında kullanıyorlarmış. Kazaklar “kuytılık” kelimesini “şeytani” anlamında kullanıyorlarmış. Biz artık kuytu kelimesindeki bu şeytani anlamı kaldırmışız ama demek ki bir zamanlar varmış. Aynı mirk ve murky arasındaki ilişki gibi. O yüzden Mirkwood’u, Kuyutormanolarak çevirdim.

10 Beğeni

Çiğdem Erkal’dan mı bu alıntı?

1 Beğeni

Evet, bir röportajından.

1 Beğeni