@cankutpotter ve benim bahsettiğimiz “Tümentepe” 2.ci kitapdan.
1 Beğeni
Evet bu olayların hepsi Büyük Av’da vuku buluyor, hatta ben son kitapta da parelel evren mevzularının olaya dahil olabileceğini düşünmüştüm. Gerçi bir açıdan oldu da sayılır ama ilki gibi değil tabii. O bambaşka bir şey olurdu.
1 Beğeni
Zaman Çarkı zaten salt denge üzerine kurulmuş bir seri. Işığın ve Karanlık Varlığın isimlerinden de anlaşılacağı üzerine birbirlerinin zıttı olduğu benim nazarımda aşikar. Saidar ve Saidin, iyilik ve kötülük, Şerateş ve Tar Valon Alevi, Lews Therin ve Elan Morin…
Evrende Zaman Çarkı ve Büyük Yılan dışında her şeyin dengesel bir zıttı var. Ve bu denge sayesinde Zaman Çarkı dönmeye devam ediyor.
Kanımca bu denge ise ancak desen üzerindeki büyük etki sahibi kişiyi, üçüncü çağda Yeniden Doğan Ejder, ta’vereni terazinin farklı bölgesine çekerek bozulabiliyor. Zaten Shai’tan’ın kimi zamanlarda Rand Al’thor’un yaşamasını istemesi bu yüzden. Bırakın Kaos’un Lordu hüküm sürsün.
Paralel evrenler hususunda ise Karanlık Varlığın kendi sureti ile yarattığı evrenler olamaz. Zira onun için evvela kendisinin hapishanesinden kurtulması gerekir. Açıklamayı kimin yaptığını hatırlayamadım ancak şöyle bir pasaj var idi: “Karanlık varlık bir dünyada hapis ise hepsinde hapistir, bir dünyada serbest kalırsa hepsinde kalır.”
5 Beğeni
Karanlık Varlık ve Yaratıcı’nın birbirinin zıttı olup olmamasının çarkı ilgilendiren bir mesele olduğunu düşünmüyorum. Evet Çark salt dengeyi amaçlar ama Yaratıcı da Shai’tan da çarkın ötesinde iki ayrı güç.
Ayrıca ben Shai’tan’ın hapsolduğunu zannetmiyorum. Yaratıcı onun Çark’a dokunmasını engelliyor sadece. Shai’tan hiçlik diyebileceğimiz birşey. Bir mekan veya zamanda değil bütün mekan ve zamanlarda var olan bir varlık. Hapsedilemez. Bu, Çark’ın varlıklarının onun çarka dokunamama durumunu açıklamak için söylediği birşey olmalı.
Diğer dünyalarda da hapsolması durumu da yukarıda bahsettiğim, bizim bildiğimiz çarkın ördüğü alternatif dünyalar.
Yani Shai’tan’ın son kitapta gördüğümüz o sonsuz karanlıkta kendi çarklarını yaratmış olması mümkün.
_ The Creator had made the world and then left humankind to make of it what they would, a heaven or the Pit of Doom by their choosing, The Creator had made many worlds, watched each flower and die, and gone on to make endless worlds beyond. A gardener did not weep for each blossom that fell. _
Ben burada ki “Worlds” ile kastedilenin Çarklar olduğunu düşünüyorum.
1 Beğeni
İşin aslı, bu tam da çarkı ilgilendiren bir mesele. Eğer ki zıtlık ve bununla birlikte denge korunmaz ise, o zaman Çark bununla ilgili önlemi almalıdır. Yaratıcı’nın bu iyilik ve kötülüğün mücadelesine bireysel olarak karışmayacak olması, Çark’ın Işığın şampiyonunu desene dokumasının sebebidir. Herhangi bir dengesizlik durumunda Çark’ın alternatifler sunmasının da sebebi budur.
Uzun zaman Padan Fain’in dönüştüğü Shaisam’ın Karanlık Varlığın zıddı olduğunu, onu yenmek için bir şekilde kullanılması gerektiğini düşünmüştüm. Bu nedenle son kitapta tatminsizlik hissetmişliğim var bu hususta.
Ancak şimdilerde anlıyorum ki dengenin korunması ve çarkın dönebilmesi adına, olur da Rand Al’thor karanlık varlığı yok etmeye karar verir ve edebilirse, Zamanın ve Çarkın varlığını sürdüren zıt ve sonsuz kuvvetlerden biri olan Karanlık Varlığın yerini onun alacağını anladım. Denge korunmalı ve Çark bunun için elinden geleni yapıyor.
Şu söz ise Rand Al’thor’un zihnine Lews Therin’ün düşünceleri vasıtasıyla sızıyor. Ancak çok da doğru değil, zira son savaşta ve Dünya’nıj gözünde gördüğümüz üzere yarattığı dünyaya sözlü de olsa karışıyor ve o dünya ile ilgileniyor. Bu biraz kesin gerçeklik olarak alınabilecek bir sözden ziyade bir şahsın dini görüşleri gibi geliyor bana.
1 Beğeni
Söyledikleriniz gayet mantıklı ancak
Spoiler
Az önce doğrulamak için kontrol ettim. Rand’in Karanlık Varlığı öldürmemeye karar vermesinden önce Mat, Shaiam veya Mordeth veya Fain her ne veya kim ise onu öldürüyor zaten.
Rand boşluğun dışında, Karanlık Varlığı avucunun içine alıp desene çekiyor ve onu ancak burada zamanın olduğu yerde yok edebilirim diyor. Onu oraya çekme amacı açıkça yok etmek. Ama düşünüp bundan vazgeçiyor ve onu boşluğa, çarkın dışına yollayıp çarkın koruma kalkanını yeniden aktive ediyor. Ayrıca orada onun varoluşun temel güçlerinden biri olduğunu söylüyor. Galiba bu onun Yaratıcı gibi Temel bir varlık olduğu iddasını doğrulayabilir hatta Yaratıcının Çarklar yaratmak için ona ihtiyaç duyduğu fikrini bile ortaya koyubilir. (Eğer böyle ise Shai’tan gerçekten yaratamaz ama hala Çarkları yozlaştırabilir)
Ama ben Çark’ın yeni bir Yaratıcı veya Shai’tan yaratabileceğini zannetmiyorum.
Ayrıca Shaiam’ın Tek Güç ile bir bağı da yok. Bu da başka bir kanıt.
Bu sözleri Lews Therin söylüyorsa bir dini inanç değil, Efsaneler çağının bilgisine vakıf bir alimin söyledikleri olarak almalısınız.
Çark için zamanın doğrusal akmadığını düşünmek yanlış olmaz, bu sebeple Shaisam’ın önceden ölmesi çok da sıkıntı olmasa gerek diye düşünüyorum.
Zaman Çarkları hususunda ise kesin bir düşüncem yok, her dünyanın kendine göre çarkı var mıdır yok mudur bilmiyorum. Dediğiniz doğru olabilir.
Lews Therin’in saygıdeğer bir kişilik olduğunda hemfikiriz, düşüncelerinin ağırlık taşıdığı konusunda da ancak bu onu her şeyi bilen birisi yapmıyor, diğer tüm herkesten biraz bilgece sadece 
Aes Sedailerin doğru olduğuna inandıkları şeyleri yanlış dahi olsa üç yemine takılmadan söylebildiklerini biliyoruz, tanıdığımız her terk edilmişin kusurlara sahip olduğunu da biliyoruz ki bunlar yine efsaneler çağında yaşamış efsanevi karakterler. Lews Therin’in sözlerinin hepsinin birebir gerçeği yansıtmalarını düşünmek çok da doğru olmayabilir kanımca.
Zira zaman çarkı döner ve çağlar gelip geçer ardında efsaneye dönüşen anılar bırakır. Efsaneler solup söylenceye döner; söylencelerse ortaya çıkmalarını sağlayan çağ geri geldiğinde çoktan unutulmuş olurlar.
1 Beğeni
Ama Rand henüz seçim yapmamıştı ki? Eğer Çark Ejder’in seçimini zaten biliyorsa bu bir seçim mi? Çark kendini korumak için Ejder’i sıradan bir alet olarak mı kullandı? Eğer zaten biliyorsa Shaiam’ın başta var olmasının nedeni neydi?
İşler bu noktada Kader-Kaza meselesine karışıyor.
Diyelim ki Ejder Karanlıkdostu olmaya karar verdi. Ishamael bir şekilde onu ikna etti ve Ejder, Shai’tan’ın çarkı yok etmesi için çalışmaya başladı.
Çark o zaman ne yapacaktı? Rand’i varoluştan silip yeni bir Ejder mi ortaya çıkaracaktı? Burada Çark’ın bile müdahale edemeyeceği bazı noktalar olmak zorunda. Bunlar da açıkça Shai’tan, Ejder ve Yaratıcı. Seçim sadece insanların seçilmişi tarafından yapılmalı. Eğer varoluşun sonlanmasından yana irade kullanılırsa çark bu iradeye de uymak zorunda. Bunun tersi zaten ‘karanlık’ bir noktaya çıkıyor. Zaten Yaratıcı varsaydığımız ses, Rand müdahale etmesini istediğinde “yapılcaksa sen yapacaksın” diyor. Bu benim için sizin seçiminiz demek. Umursamaması veya etik nedenlerden dolayı olması ayrı mesele. Seçimi İnsanların seçilmişine bırakıyor.
Lews Therin ise zaten 3 yeminle bağlı değil. Ayrıca kendisi sadece bir Aes Sedai değil ayrıca Ejder. Yani gölge ile savaş başladığında Yaratıcı ve Shai’tan’ın doğalarını, amaçlarını iyice araştırmış olmalı, tıpkı Rand’in yaptığı gibi. ( Shai’tanı ve Son savaşı unutmuş oldukları varsayılıyor. Yoksa Kıyamet Çukurunu açmazlardı.) Ayrıca kendisi zamanında, büyük bir filozof olan ve gerçeği anladıktan sonra karanlıkdostu olduğunu açıklayan Ishamel ile de dosttu. Bu araştırmayı yaparken aynı zamanda dostun olan zamanın en büyük filozofuna danışmamak aptallık olurdu bence.
1 Beğeni
Haklısınız, Rand’ın son kararındaki asıl nokta zaten insanların hür iradeye sahip olabilmesiydi. Bu noktada yapacaklarının önceden bilinmesi mantık dışı olur.
Ancak seride sürekli eski dostlar, benzer şerler gibi benzetmeler sonucunda kendimi böylesi bir amacı olduğuna inandırmıştım Shaisam’ın. Şimdi kafamdaki kurguya oturtamıyorum 
Edit: Şimdi hatırladım da, Rand’ın mağarada geçirdiği vaktinin diğer yerlere göre çok yavaş ilerlediğini biliyoruz. Acaba karar mı daha önce olmuştu, yoksa Shaisam’ın ölümü mü?
Özet
Shaisam’ın ölümü.
Zaman dışarıda daha yavaş ama son anlar benim anladığım kadarıyla neredeyse bire bir aynı zaman. Ama her halükarda Mat Shaisam’ı öldürürken Rand daha Callandorun gücünü bile eline almamıştı. Bunu Perrin’in kurt düşüyle mağaraya girip Lanfear’ı öldürmesine bakarakta doğrulayabiliriz çünkü o zaman bile Shaisam zaten ölmüştü.
1 Beğeni
Spoiler
İşin doğrusu tam olarak hatırlamıyorum, zaman hususunda bir açıklama getiremeyeceğim. Ancak sizce de Padan Fain’in tüm seri boyunca bütün bu ilerleyişi, gelişimi sırf böylesi önemsiz bir şekilde ölmesi için yazılmış olamaz değil mi? Ben hep onu ya Rand Karanlık Varlığı öldürmek isterse diye desen tarafından konulduğunu düşünmüştüm. Yani ya Rand’ın bedenindeki iki yara misali bu ikisini birbirine karşı kullanarak ikisini de yok edecek, ya da olur da Rand karanlık varlığı yok edebilirse, desen dengeyi korumak adına Shaisam’ı bir şekilde desenin dışına iterek karanlık varlığın yerini alacak diye düşünmüştüm.
Mordeth’in işin başında Gölge’yi yok etmeye adanmış iyi bir adam olduğunu unutmayalım. Aynı zamanda bunun uğruna çok farklı yollara başvurduğunu da. Bunlara Tilkiler ve Yılanlar da dahil. Moiraine’in Rand’ı uyarışını da hatırlayalım. Gölge’ye dokunan soru sordun mu diyordu. Gölge’ye dokunan soruların cevapları genellikle delilik ya da ölümle sonuçlanıyor deniyor. Mordeth’e olan da bu delilik olmalı. Tabii bu sorunun cevabı onu Mashadar’ı bulmaya da itmiş olabilir. Velhasıl, Mordeth kadim bir kötülüğe dönüşerek aslında aradığı sorunun cevabını bulmuş olabilir. Gölge’yi, bir o kadar eski bir dosta, bir kötülüğe dönüşerek yenmenin cevabını bulmuş olabilir.
Uzun zaman boyunca Fain konusunda çok kafa yorup, forum gezmişliğim var. Aslında bu tarzda bir kaç teori var. Yani gerekseydi Shaisam’ın bu iki sebeplerden ötürü kullanılabileceğine dair. Ancak işin sonunda Rand’ın da vardığı kanıya bakarsak, zaten asıl düşman hiçbir zaman Karanlık Varlık olmadı.
1 Beğeni
Bakın bir konuda yanılıyorsunuz. Çark’ın gelişen olaylara karşı doğrudan bir müdahale etmesi Çark’ı Shai’tandan da Yaratıcıdan da üstün bir konuma getirir. O yüzden Çark’ın kendini koruma güdüsü sadece Ejder’e kadar olmalı. Eğer Çark direkt müdahale edebiliyorsa neden Ejder’e gerek duysun? Hatta neden başta insanların Delik’i açmasına müsaade etsin? Çark, deseni Ta’verenlerinin isteklerine göre dokuyor ki istekleri Çark’ı korumak. En basitinden Mat’in şansı.
Daha önce de dediğim gibi konu burada Kader Kaza meselesine doğru gidip bir paradoxa dönüşüyor.
Fain’in neden bu kadar yer edindiğini bilmiyorum. Sebep sadece karakterlerin gelişimine yardımcı olmak olabilir. Yada sebep olmayabilir.
@OldFatGil-Galad’ın sözünü ettiği yazımda ben 3 taraf olduğunu savunmuştum. Yani Karanlık Varlık Yaratıcı’nın antitezi değil, Işığın anti tezi. Yani Işık ile Yaratıcı’nın aynı olmadığını söylüyorum ben. Yaratıcı, Işık ve Karanlık Varlığı yaratıyor, Çark ve Desenle birlikte. Tamamen tarafsız ve bana kalırsa artık etkisiz. Çark da taraf tutmuyor. Karanlık Varlık desene dışarıdan etki ederken Işık da dengenin de yardımıyla etkiyi dışarıdan yapmak yerine desene içeriden etki edebilecek bir şampiyon seçiyor. Shayol Ghoul’de de ilk kitapta da Rand ile konuşan şey de Işık. Yaratıcı tarafsızlık ilkesi gereği her ne kadar Karanlık Varlık dengeyi bozmaya çalışsa da karışmaz, dengeyi koruma işini de onun antitezi olan Işık yapar.
Yalnız ta’veren meselesi benim kafamı karıştırıyor. Kötü tarafın ta’vereni falan olmaması acep kötü tarafın gücünden dolayı Çark’ın dengeyi sağlamasından mıdır?
2 Beğeni
Çok mantıklı .
Bende onu baskı hatası filan sanmıştım ilk başta ama daha sonrabirkaç kitap sonra ortaya çıkar diye düşünmüştüm.
Işığın başlı başına bir varlık olması ihtimalini hiç düşünmedim. Ben Işık olarak anılan şeyin Yaratıcıya veya Çark’a bir atıf olduğunu varsaymıştım hep. İyiliğin ise yaratımdan kaynaklı, insanların doğasından ortaya çıkan birşey olması icap ediyordu o zaman. Ama eğer dediğiniz gibi düşünürsek akla daha yatkın geliyor.
Peki Işık kendi başına bir varlık ise nerede? Shai’tan gibi yaratımın dışına mı hapsedilmiş yoksa Çark’ın içinde, desende mi? Işık, Ejder’in kendisi olabilir mi? Eğer Işık her halükarda desene müdahale etme yetkisine sahip ise Yaratıcının tarafsızlığı nerede? Yaratıcı, Işık’ın tarafını mı tutuyor?
Sizin dediğinizi temel alırsak Işık’ın Ejder olması daha muhtemel gibi. Karanlık Varlık’ın ona direkt olarak “Düşman” demesini ve serinin sonunda Rand’in durumunu daha iyi açıklayabilir. Hatta Rand’in Ejder Dağında vardığı kanı bu da olabilir.
1 Beğeni
Buna bir açıdan ben de katılıyorum aslında. Karanlık Varlık Rand’a hep düşman diye hitap etti, serinin sonundaki konu zaten apayrı bir olay, kafa yoramıyorum açıkçası.
Işık ve yaratıcının ayrı varlıklar olduğu hussusu gerçek olabilir. Ve Karanlık varlık da Işık’ın ya da yaratıcının antitezi, eğer farklı varlıklarsa bu ikisi cidden karışıyor.
Serinin genelinde değilse de en sonda belki de Rand Işık’tan bir parça oldu diye düşünebiliriz, belki de Ejder her zaman Işık’ın bir tezahürüydü.
Ayrıca insanların yaratıcıya dua edip “Işık yaksın seni!” diye beddua etmeleri bir açıdan Yaratıcı ve Işık’ın farklı varlıklar olduğu kanısını güçlendirebilir. Siz ne dersiniz bu duruma?
Daha önce tartıştığımız bir meselede de belirttiğim gibi, ben seride ki dua etmenin hep cehaletten kaynaklandığına inanıyordum. Böyle düşünmemin sebebi de Işık ve Yaratıcının bir olduğunu düşünmemdi. Ama eğer Işık başlı başına bir kuvvetse bu gayet mantıklı. Belki de Işığın Evlatları ve Haberci bir yerde doğru bir inanca sahipti.
Yine de dediğim gibi, bu yaratıcının tarafsızlık ilkesine uymuyor. İyilik veya kötülüğün Yaratıcı için bir anlam ifade etmemeleri lazım. Ayrıca Rand Karanlık Varlıktan " Yaratılışın temel kuvvetlerinden biri" diye bahsediyor.
Benim de kafam baya karıştı şimdi
Acaba Sanderson’a mı bir mesaj atsak bu konu hakkında? Döner mi dersiniz?
Işığın yaratıcı olduğunu düşünmüyorum.Işık da karanlık varlık da insanların seçtikleri ve hizmet ettikleri taraf iyi ve kötü gibi ve ikisi arasında yaratılıştan beri süren bir denge var karanlık varlık özgür kaldığında Ejder onunla savaşmak için yeniden doğuyor her seferinde böylece denge korunmuş oluyor.”Çark istediği gibi dokur” Çarkda bizim dünyamızdaki kader kavramına benziyor olacak olan ve olmuş olan çarka dokunur.Tercihler geleceği değiştirebilir ama zamanda değişmez noktalar vardır.(ölüm tarihi gibi) kafamıza takılan olayları da çarka bağlayabiliriz.
Peki Işık aslında gerçekten müdahil olmak istemediği için mi karışmıyor bu savaşa, yoksa kendisi de tıpkı Karanlık Varlık gibi Çark’ın dışında ve dünyaya dokunamıyor mu? Bu sebepten mi Karanlık Varlığın dünyaya dokunarak oluşturduğu dengesizliği düzeltmek adına Çark 3 adet ta’veren dokuyor desene?
Uzun süredir Rand’ın Işık’ın tezahürü/avatarı veya en azından parçası olduğunu düşünüyorum aslında. Bir bakıma Oğul’un insan doğası alıp İsa olmasına benzetiyorum, ki böyle bir esinlenme pekala olmuş olabilir.
Rand eğer Işık’ın avatarıysa(ki bu TES IV’deki Akatosh ve avatarı olayına benziyor, oyunu oynarken farketmiştim) Rand’ı şöyle formüle edebiliriz: Işık’ın doğası+Rand Al’thor’un insan doğası+Rand Al’thor’un bedeni.
Rand böyle bir şeyi farketmek zorunda değil, ama zaten kendi içinde başka biri(Lews Therin) ile konuştuğunu biliyoruz, Lews Therin Işıktır demiyorum ama zaten o da Ejderdi. İnsan doğasıyla hareket edip bazı noktalarda kontrolü ‘kaybedip’ Işık’ın doğası belli yerlerde müdahale etmiş olabilir. Bu da pek çok şeyi açıklar.
Işık’ın bir parçası ise de bu yine aynı türden bir sonuca çıkabilir: Işık’ın tek doğası vardır ve iki kişidir(Üçlübirlik’e ne kadar benziyor, değil mi).
Buna bir cevap bulabilmek için “The World of Robert Jordan’s Wheel of Time” kitabını okudum ve en azından ihtimalinin olduğunu düşündüren, hiç değilse pozisyonumu güçlendiren birkaç metinle karşılaştım. Ama maalesef kitap yanımda değil şu an aktaramayacağım.
Her şekilde bu teorilerin hangisinin haklı olduğunu bilmemize imkan yok, Jordan’ın zamansız ölümü ve Sanderson başka kitap yazmayacağından dolayı. Jordan seriden sonra aynı Silmarillion veya LOTR Tarihçeleri gibi şeyler yazmak istiyordu, belki yaşasaydı bu sorularımıza zaten cevap verilmiş ve WoT evreni oldukça güçlü bir Lore’a sahip olacaktı. Ama bunun halen olma ihtimalini düşünmüyor değilim, dizi eğer çıkar ve tutarsa Sanderson ve McDougall başkalarıyla birlikte, aynı Cristopher Tolkien gibi birkaç şey yazabilirler ya da buna muvaffak olacak başka insanlar çıkabilir. Her şekilde WoT iyi bir Lore’u en hak eden seri.
1 Beğeni