Ekonomi & Borsa Köşesi

Ya benim alımım öyle çok değil. Simdi hiç kafamın takılmayacağı bir miktarda yatırım yaptım. Nereden baksan Dune Ciltli alacak kadar kâr verdi. :joy:

Aklı ben verdiğim için yarısını benim. Hakkımı ver.

2 Beğeni

Tamam verelim de geri düştü. Şimdi sen kaybımın yarısını ver. Aklı sen verdin sonuçta.

1 Beğeni

Karı görünce sattın hemen inş, delist oldu galiba sıfırlanmış :confused:

1 Beğeni

Sabah sabah hiç güleceğim yoktu yahu. Kârı görünce satacaktın. Ama sen Dune parası çıktı az daha durayım Zaman Çarkı’nı da alırım dedin ve patladın sanırım. :smiley:

2 Beğeni

Ya öylesine attım hiç bakmamak adına fazla kâr almadan geri çektim zaten parayı. Bana göre değil borsa işi. :joy:

3 Beğeni

Çok iyi yapmışsınız. Delist olduğunu duyunca aklıma siz geldiniz direkt. Sevindim paranızı çektiğinize.

Eylül 2021’de 83 Dolar olan Snapchat hissesi an itibariyle 13 dolar. Değer kaybı %83

1 Beğeni

Özellikle teknoloji sektöründe piyasa biraz durgunlaştı gibi hocam. Millet temkinli davranıyor gibi olabildiğince. İşe alımlar çoğu yerde durdu/yavaşladı, bazı firmalar deli gibi eleman çıkarıyor falan. Allah sonumuzu hayretsin. Ben sektör olarak teknolojinin hızlı toparlanacağı fikrimdeyim ama tabi kim batar kim çıkar nasıl çıkar belli olmaz. Bu yıl renkli olacak gibi duruyor bakalım.

Ama iş görüşmesi bağımlılığı olan bir insan olarak durumdan pek memnun değilim açıkçası :roll_eyes:.

1 Beğeni

Türk lirasının değerinin son yıllarda çok düştüğü, herkesin malumu… Nureddin Nebati bile artık bunu itiraf etmeye başladı.

Ekonomist Prof.Dr. Osman Altuğ, eski bir konuşmasında Türkiye’nin temel sorununu özetliyor:

“Paranın değerini belirleyen şey, o ülkenin üretim gücüdür! Paranın değerini, söylem gücü belirlemez. Paranın tek belirleyicisi, üretim gücüdür!”

(2 dakikalık video, mutlaka izleyin)

1 Beğeni

Ekonomist Prof.Dr. Osman Altuğ’un diğer bazı tespitleri:

“Türkiye’de tek bir parti vardır: Menfaat Partisi… Menfaat ekonomisini, üçkağıtçılar yönetir.”

"Türkiye ekonomisi, “götürene maşallah, götüremeyene inşallah ekonomisi’dir.”

“Kavramları yerine koyacağız.
Bütçe açığı diye bir şey yoktur.
Bütçenin geliri giderini karşılamıyorsa, bunun adı, ZARAR’dır. Delikanlı adam, “ben zarar ettim” der.
Buna “bütçe açığı” diyen yavşaktır!
Başka?
Dış ticaret açığı?
Arkadaş! İthalat giderdir, ihracat gelirdir. İthalat ile ihracat arasındaki olumsuz fark, ZARAR’dır!
Buna her kim ki “dış ticaret açığı” diyorsa, o da yavşaktır!”

Ben de ekleyim enflasyon diye bir şey yoktur, devletin halkı soyması vardır. Enflasyon en kolay vergidir. Devlet istemezse asla enflasyon olmaz.

Enflasyon kötü yönetimlerin can simitidir, “evet pahalılık var ama bak işsiz değilsin, işin var” söylemi en büyük üçkağıttır. Dolar 17 olduğunda asgari ücret 250 dolar olmuş olacak. Ülkenin %50’si asgari ücretle çalışıyor. 250 dolara çalışan insanlara işin var denilmez, kölelik bile değil bu. Kölelerin ücretsiz gıda ve barınma hakkı oluyor. Mesela Roma döneminde zanaat sahibi bir köle şuanki Türkiye toplumunun %50’sinden daha iyi bir hayat yaşıyordur.

2 Beğeni

Enflasyon 69,97’den 73,50’ye düşmüş. :smiley: :smiley:

Bakan Nebati: Enflasyon düşüş eğilimine girdi Bakan Nebati: Enflasyon düşüş eğilimine girdi - Bloomberg HT

Ekran Resmi 2022-06-03 15.10.19

Yakında Biranın köpüğü gitti derler.

1 Beğeni

Bira değil “Sulu” diyeceğiz.

1 Beğeni

@SJack Ayranın deyin :slightly_smiling_face:

Neyse bu konu benlik değil, öyle bir baktım :joy:

1 Beğeni

@nefarrias_bredd

Hocam şimdi öğle arasında biraz döküleyim. Eleştiriye açığım. Belki başkaları da okur diye ben en temelden alacağım. Arada boşluklar bırakacağım, sıkılırsan oraları atlarsın.

Sorunun temel cevabı yeterli olacak ve aşağıyı okutmayacaksa; çok sıkı para politikası + bununla gelen maliye politikası, döviz çıkışında zorluk, girişinde serbestlik, Çin ve Katar ile swap anlaşması, bir doz da kara para olabilir.

Detaya girersek. Ekonomide de sağlık ya da makine gibi bir şeyi bozmak çok kolay. Minicik bir mikropla hastalanırsın, günlerce kutu kutu ilaç artı farklı yöntemler dener belki iyileşirsin. Benzer şekilde; CumhurB. bir lafı ile tüm sistemi bozabilir, ama toparlamak için süreç ve çok miktarda malzemeye ihtiyaç duyulur. Haliyle bu senin soruda cevap bir tek gerekçe göstererek şu sebeple oldu olmaz. 4-5 farklı politika bir arada uygulanıyor.

Kural : Enflasyonist ortamda, piyasada oluk oluk para vardır. Her yer paradır. 1000’lik, 1 Milyonluklar filan çıkar piyasaya. Bu para bolluğu temel dengeyi bozar. Misal beş yıl önce ülkendeki tüm Dolarları ve TL leri biraraya topluyordun. 100 Dolar ve 300 TL vardı tüm ülkede para olarak. Kabaca…

Her bir 1 Dolara, 3 TL düşüyordu.
Bastın parayı, bastın parayı, örneğin insanları emekli ettin, emekliye prim verdin, sağa sola dağıttın, beleşe savurdun kaynak benim diyip, ülkede halen 100 Dolar varken 1500 TL oldu toplamda. Aha 1 Dolar’a düşen TL miktarı 15 oldu mu? Dolar 3 ten 15 e çıktı. Napıcaz?

O zaman basit bir mantıkla ülkedeki tüm parayı cayır cayır yaksak, 1 Dolara 1 TL gelene kadar bu mantıkla bu iş olur? Evet olur. Ama parayı toplamak lazım, halka gelin maaşları bize geri verin, para yakacağız dersek olmaz. Ben para yakıyorum diye, memura maaş vermez, bakkala parasız ekmek ver dersen olmaz. Bunu da halkı uyutarak yapmak lazım. Hoş geldin uyku modu.

Yöntem 1- Faizleri arttırırsın. Böylece Banka sana derki getir paranı yüzde 50 faiz veriyorum, yahut bir saniye araba kredisi filan çekme faiz çok yüksek bitersin… Sen de zekisin ya dersin ki, kredi çeksem dünya faiz ödeyeceğim, e paralar elde eriyor durdukça, mis gibi banka faizi var götürüp yatırırım. Baksana 2’ye 1 veriyor adamlar.

İyide hocam parayı piyasadan çektin, ama bunun 1 ay sonra geri dönüşü var yüzde 50 ile hemide o zaman nasıl olacak?

İki durum var, bir evet yüzde 50 faiz vericem ama benim enflasyonum yüzde 100. Yani değersel anlamda parayı erittim ama senin bunu ortalıkta kullanmana izin vermedim. Bir de sen bir sonraki ay diyeceksin ki lan bu enflasyonist ortamda mevduattan para mı çekilir?

Aslında bu kadar basit değil tabi. Ama ana mantık bu. Koskoca ülke, en nihayetinde bu para çıkacak. Çıkacak ama senin bu yüzde 50 faizini hazırlarken bir yandan da etrafa tuzaklar kuracak. Düşün çevre ayak izi geliyor. Hava alsan bile vergi. Benzine vergi, araca vergi. 1000 TL bir ay sonra sana 1500Tl olacak, verse bile, daha banka şubesinden çıkmadan 50 TL sini komisyon, 100 TL mevduat faizin vergisi vs diye geri alıcak. Sen daha ne olduğunu anlayamadan 1 ay içinde fatura öderken, sıvı sabun alırken, toplu taşımada vs devlete en az 600-700 TL sini geri göndereceksin zaten. Böylece zamana oynayıp, TL talebini öldürüp, para basmadan, parayı birde sömürü vergilerle geri dönüşsüz olarak kontrollü olarak parayı azaltacak. Bazen bildiğin gerçekten parayı yakat Merkez yada Hazine. Yada şerit şerit keserler kıyma gibi.

Yöntem 2- Yukarıdakinin tersini USD için yap. USD faizi nedir yerli malına (burada ki mal bildiğin salak mal adam anlamında) %0.001 mevduat faizi olarak. Faiz vermediği gibi dolar alırken, para keser, hem makas, hem kur farkı, hem vergi…

Ana! Adam USD’me hem faiz vermedi, hem geri aldı. Bu kuraldan elde edilen kar ile dışardaki firmalara, Japon ev hanımlarına, kardeş getir USD’nial faizi dersen ne olur? USD gelir. Bol bol USD’miz oldu, hem içeri vermedik hem de dışardan ek getirdik.

İyide bir saniye, o USD faizini gariban Ahmet, İdris ödese bile günün sonunda Kitara abla faizli USD’sini alıp gitmeyecek mi? Süre uzun, getiri götürüden fazla ise, bir sonraki seçime yahut piyasaya güven gelene karar tutsun yeter. Nihayetinde halka biz ekonomistiz aha bakın, nasıl tuttuk diyoruz.

Yöntem 3- Senin Kitara ve Johny ile yaptığını devletsel bazda yapmaya benzer bir hareket var. Burada bir nevi al sat değil de paraları takas ediyoruz diyelim. Buna Swap denir. Diyorum ki ona Bangadeşe kardeş gel hele şu bendeki altın veya TL ile senin ülke rezervlerindeki doları bir değişek. O da diyor ki altın olur da napiyim ben senin boklu paranı. Sende diyorsun ki kardeş bak öyle deme sen bu parayı bana 3 ay ver 3 ay sonunda senden bunu şu kadar dolar karşılığı geri alıcam. Abbov diyor.
Bu kısa sürede istikrar sağlıyor, lakin bu olayın özü de iki eksenlidir. Uzun istikrar için yine yatırım gelmeye devam etmeli ve sen bu sırada eldeki TL’yi tüketmemelisin. Neticede karşıya TL gönderiyoruz. TL kalmazsa, tekrar TL basmak zorunda kalırız. Enflasyonist ortamın belası neydi ortalıktaki fazla TL, amanına ne güzel başa döndük. Batıağıl düşerken Gondor neredeydi dersin!

Kararında, güven veren politikalarla SWAP eyidir, hoşdur. Şuan Çin ve Katar devrede. Bak bu mevzu çokomelli. SWAP hariç Yurt dışında da TL’ye erişimi engellemek için herşeyi yaptılar. Neden çünkü talep artmasın TL basmayalım. En iyi örneği İngiltereye atılan Berat Albayrak kazığıdır ki, 3 gün iyi gösterecez diye 5 yılı yaktılar. Bizdeki SWAP değil şark kurnazlığı.

Yöntem 4- Turist, Almancı hele ki bu mevsimde dilediği gibi gelecek. Döviz getirecek. Ben Yunan adasına gidicem dersem hem vergi ödeyeceğim, hem de aslında Yunan konsolosluğu kadar hatta bence daha sıkıntılı bir aracı firmanın keyfini aylarca bekleyeceğim. Bizzat devletin vizelere ret verin dediğini dahil düşünüyorum. Yok artık o kadar da değil gibi gözüksede, dövizi içerde tutmak için nefis yöntem. İnsanları AB ye gideceğime Ahlata giderim noktasına getirdiler.

Yöntem 5- Kara para. Karşılığı olmayan bir USD yi ülkeye sokmam kötüdür ama USD’dir en nihayetinde. Bunuda burak birleşik Aarapları filan, Avrupa bile mülteci meselesi üzerinden yapıyoruz. Bu kara paranın ila kumar- fuhuş –uyuşturucu bataklığındaki ülkelerden gelmesi gerekmiyor. Her hangi bir AB ülkesi misal İtalya, sana merkez bankasından belli bir doları birkaç mülteci botuna karşılık gönderebilir.

Dikkat edersen burada USD vurguluyoruz benzer durum EURO için geçerli değil. Bu sebeple sürdürülebilir olmadığını düşünüyorum. Onca emek sadece doları baskılarken Euroda hem parite, hem Ab etkisi genel anlamda döviz hamlelerini etkisiz kılıyor. O daha oynak. Eğer üreterek, artı değer ile bir tutunma yaratsaydık bu tüm kurlar için olurdu. Kısaca tablo sanal. Muhtmeelen bir miktar da düşüş olacaktır. Gerileme görürsem şaşırmam. Aslında gizliden gizleye bir sabit dolar kuru politikasına girmiş haldeyiz. Bu hamleyle hedefledikleri şey güven. Yani işte bak dolar artmıyor, dengeyi sağladık herkes pozisyonunu korusun. Yatırımcı da gelsin, fakir de biraz daha dayansın imajı.

5 Beğeni

@erce uzun uzun, güzel güzel yazmış. Eline sağlık. Bende @nefarrias_bredd in sorusuna cevap olarak şöyle bir ek yapayım; KKM .

Her hafta şöyle azaldı, böyle azaldı diye haberi geliyor ama aslında hala çok yüksek miktarda likidite KKM de kilitli. Bu tutar veri olarak da TL işleniyor ama şu an KKM bitti, buyrun paranızı TL olarak hepinize verdim deseler çok büyük kısmı yine dövize döner.

Aslında KKM nin daha da büyük etkisi, enflasyonun çılgınlaştığı ve faizin henüz %50 yi görmediği dönemde oldu bence. Çünkü bu evrede halkımın temel enflasyondan korunma aracı hep altın/döviz olurdu ama paraların büyük kısmı KKM de kilitli olduğu için dövize kaçış fazla olamadı. O sıradaki talebi merkez dolar satarak karşılayıp kuru sabit tutabildi, sonrasında da faiz kademeli yükseldi.

Faiz yükselince Ercenin detaylı ilettiği gibi Carry Trade parası aktı yurt dışından, gelen bu taze paralar da şu an merkez e rezerv oluyor. Rezervi arttıkça artan merkez de istediği değerde istediği kadar tutabiliyor dövizi. Hatta bu alımları yapmasa daha da düşerdi kur.

Yapmak istediğim ek bilginin özeti; halkta dövizi yükseltecek para kalmadı cepte :smiley: . Paralar önce KKM ye gitti, sonra eyvah enflasyona birikimlerimiz eziliyor hücumuyla eve/arabaya gitti. Bu evrede sabit kalan kurdan kar elde edemeyen halk, faizlerin de yükseldiğini görünce hiç kazanamamaktansa enflasyonun da altında olsa da en azından faiz getirisi garanti diyip 3-6 aylık faize geçiyor :smile:

KKM de büyük çözünme olmadan ve bu yabancının Carry Trade paraları bir anda topluca çıkışa hareket etmeden, dövizi istediği aralıkta rahat rahat kontrol etmeye devam eder gibi merkez.

3 Beğeni

Soruyu sorup kaçtım gibi oldu kusura bakmayın, benim canlıdaki işlerden biri patlayınca fazlaca renkli bir öğleden sonra geçirdim :sweat_smile:

Aydınlattığınız için teşekkürler hocalarım. Bu mekanizmaların bazısının farkındaydım ama bazısının değildim.

O halde bu mekanizmaların hepsini özetleyecek olursam, bir nevi aslında piyasaya her adımda sürtünme ekleniyor gibi o zaman değil mi? Reis pazara o kadar fazla sürtünme ekliyor ki verimli pazarda hemen görmeyi beklediğin etkiler yeri geliyor yıllarca geriden geliyor.

Parçalar kafamda biraz daha yerine oturdu gibi. Bir yandan biraz beyhude ve zararlı da, ama bir yandan da ciddi bir azim; saygı duydum nerdeyse :thinking:

2 Beğeni

Bu cümleler nereden geliyor hiç anlamıyorum. Bende SPK ileri düzey lisansı var. Gerek bu belgeyi alırken, gerek okul derslerim boyunca hiç duymadığım terimler. Bunları daha çok emmioğlunun tavsiyesi ile borsaya giriş yapan, aslında hiç bir bilgisi olmayıp yıllarca iddiaa oynamaktan başka birşey yapmayan kişiler uyduruyor sonrada kelime yaygınlaşıyor gibi.

Verimli pazarda gormeyi bekledigi etki mesela? Hangi verimli pazar?
Pazara surtunme eklemek?

Burada gecmiste yapılıp etkisi gelecekte ancak görünen bir durum yok.

Şunu diyebiliriz özetle; Ekonomi için para politikasi ve maliye politikasini bir arada, en agır sekilde uygulayip, sadece doları dengede tutabiliyor. Özetle bu.

1 Beğeni