KR Kitap Kulübü #5 Giovanni Papini - Kaçan Ayna

Nemo · Ocak 26, 2019, 8:01ös

Kulübümüz beşinci etkinliğiyle tüm hızıyla devam ediyor. Harika bir geri dönüşle adını birinciliğe yazdıran “Kaçan Ayna”, KR Kitap Kulübü’nün okuyacağı yeni kitap oldu. Bu başlıkta tartışma başlangıç tarihinden itibaren üzerine konuşacağız.

Kitabı derleyen ve editörlüğünü yapan Jorge Luis Borges’in Kaçan Ayna hakkındaki sözleri şu şekilde:

"Buenos Aires varoşlarında bir mahallede, Trajik Gazete ile Kör Pilot’u, kötü bir İspanyolca çevirisinden okuduğumda on bir-on iki yaşlarında olmalıyım.

Ne olursa olsun, kişisel bir yaşantıya gönderme yapmak istiyorum. Şimdi, öylesine uzak olan o sayfaları hayranlıkla, gönül borcuyla yeniden okurken, kendi bulduğuma inandığım, kendi biçemimce uzamla zamanın başka noktalarında yeniden işlediğim masallar buluyorum onlarda.

Papini’nin hak etmediği bir biçimde unutulmuş olduğundan kuşku duyuyorum. Bu kitaptaki öyküler, insanın melankoliye ve alacakaranlığa eğilimli olduğu bir çağın ürünleridir, ama günümüzde sanat onları değişik kılıklara bürüse de, melankoli ile alacakaranlık yitip gitmiş değildir."
Jorge Luis Borges

Önemli Not: Kitap tartışmasının başlangıç süresi yine anket bitiminden 3 hafta sonrası olacak. Yani başlangıç (15.02.2019).

Son olarak Kayıp Rıhtım Kitap Kulübü’nün ana başlığına hepinizi bekleriz. Gelişmeleri buradan takip edebilirsiniz:

Tüm etkinliklere göz atmak için Kitap Kulübü kategorisine bakabilirsiniz. Aynı zamanda etkinlikleri Goodreads’ten takip etmek için KR Kitap Kulübü’nün grubunu ve Kayıp Rıhtım’ın ana hesabını takip etmeyi unutmayın.

Keyifli okumalar ve sohbetler hepimize.

Karahayalci · Şubat 7, 2019, 7:28ös

Kitabı bugün edinebildim başlama tarihine kadar okurum muhtemelen. Şansıma şifayı kaptım ya o yüzden emin değilim tartışmaya katılabilecek miyim yazmak acayip zor geliyor.

Nemo · Şubat 8, 2019, 7:19öö

Geçmiş olsun. Kısa kitap zaten daha var süre. Olmadı etkinlik bittikten sonra istediğin bir zaman yazarsın.

Agape · Şubat 8, 2019, 9:28öö

Benim de kitap hâlâ gelmedi yahu. Huf…

diddem · Şubat 11, 2019, 1:03ös

Vuhuuu… Gelmiş olmasına rağmen süre çok diye düşünüp başlamamıştım. Azıcık kalmıış. Acilen okuyacağım.

Agape · Şubat 11, 2019, 1:13ös

Benim de bugün geldi. İnce olmasına güvenerek dört günde biter diye düşünüyorum.

Evis · Şubat 11, 2019, 2:27ös

İsmini burada görünce okul kütüphanesinden almıştım. Son bir öykü kaldı. Kitapta bir Borges tadı var, hatta ilk hikayesi ile çok benzer bir Borges hikayesi okuduğumu hatırlıyorum. O ilk hikaye harici başka bir hikaye kalmadı aklımda.

Öyle öne çıkan bir yanı olmadı. Büyük ihtimal dolu bir kitap, felsefi, psikanalitik yönü kuvvetlidir ancak ben malesef gözümüze gözümüze sokulan bu tarzı sevmiyorum. Siz de okuyun, beni taşlayın. Büyük ihtimal kaçırdığım çok şey vardır.

Nemo · Şubat 16, 2019, 10:30öö

Okuyanlar bir ses etsin. Son durum nedir? Yoksa sevmediniz mi kitabı? Şahsen bayıldım! Müsait vaktimde daha uzun yazacağım. Sizi bi’ yoklayayım dedim.

Firtinakiran · Şubat 16, 2019, 10:33öö

Kitabı e-kitap olarak indireceğim. Alamadım Ama e-kitap olarak Dost Kitabevi baskısı varmış, ehehe.

Kısa zamanda okur burada yerimi alırım. Bu sırada yorumlar için pusudayım.

Agape · Şubat 16, 2019, 11:38öö

Yarısını bitirebildim ancak. Gecikmeli olarak katılacağım. Sadece yarısıyla bile harikaydı. Gerçekten çok güzel öyküler vardı. Açıkçası yazarın tarzı ile kendi tarzım arasında benzerlikler gördüm. Bugün biraz daha yol alırım. Ani gelişen aksaklıklar sebebiyle bu kadar okuyabildim.

gozdenur19 · Şubat 16, 2019, 8:32ös

Ben kitabı beğendim. Hikaye benim için hep ertelenen bir tür, ama bu kitabı okuduktan sonra serinin diğer kitaplarını da merak ettim. Kitapta her hikaye de insanın kendiyle yaşadığı bir çatışma vardı, bu da ayrı ayrı hikayeler okumaktan ziyade sanki birbiriyle bağlantılı tek bir öykü varmış gibi hissettirdi. İnsanın kendini sorgulatmayı başaran bir eser olduğunu düşünüyorum. Her hikayeden sonra içimde ben kimin, amacım ne, yaptıklarımdan memnun muyum diye sorgulama isteği oluştu. Kendisinin yıllar önceki haliyle karşılaşan adamın hikayesini okurken de, sabah uyandığında kimsenin onu tanımadığı adamın hikayesini okurken de fantastik şeyler okuyormuşum gibi hissetmedim. Bu garipliklikleri öykülerin arasına çok güzel yerleştirmişti.
Sonuç itibariyla benim için çok keyifli bir okumaydı

diddem · Şubat 17, 2019, 9:00öö

Kitabı elime alınca bir günde bitirdim resmen. Favori kitaplarım arasına girdi. Ara ara tekrar okumam gerektiğine karar verdim. Her hikaye için bir kaç kelime kesinlikle söylenmesi gerektiğini düşünüyorum. Yanımda olduğunda başlık başlık bişeyler diyeceğim. Tam benlik bir kitapla tanıştırdı beni kulüp. Sağolsun kayıp rıhtım. Herkese de önericem Kaçan Ayna’yı.

JCDenton · Şubat 17, 2019, 3:43ös

Açıkçası hiç tavsiye etmem. Ben 1-2 yıl önce Monokl’dan okudum bu öyküleri. Her ne kadar ikisi de İtalyanca’dan çeviri olsa da cümleler çok farklı. Monokl’dan çıkan Düşsel Konçerto’daki çeviri daha şiirsel, daha iyi bir anlatıma sahip. Şöyle örnek vereyim:

Dost Yayınevi basımındaki Saçma Sapan Bir Öykü

“Kim olabilir,” diye düşünüyordum kendi kendi-
me, "beni seven, bu adama benden söz eden? Bir kadının beni sevdiğini hiç bilmiyordum, böyle bir şey olmuşsa bile buna izin vermezdim, çünkü hayvana tapanlarınkinden daha rahatsız edici, daha gülünç bir durum yoktur … "

Aynı öykü, Monokl’daki Tamamen Saçma Bir Hikâye

İçimden “Bana aşık olan ve ona benden bahseden kadın kim olabilir ki?” diye düşündüm. “Bana aşık olan bir kadın hiç tanımadım. Eğer bu olmuş olsaydı bile, buna izin vermezdim, çünkü dünyada idollerin durumundan daha rahatsızlık verici ve gülünç bir durum yoktur…”

İtalyanca bilmediğim için hangi çeviri daha doğru bilemem ama anlam farklılıkları ciddi şekilde var.

Öyküler hakkında yorumuma gelince, 2.defa okuyor olsam bile daha bitiremedim. Yarın yazacağım.

Düzenleme: Derslerden dolayı yazamadım.

Firtinakiran · Şubat 17, 2019, 3:56ös

Beni çok üzdün ama teşekkür ederim. Kidega yolları taştan, sen çıkardın beni beni baştan

Evis · Şubat 17, 2019, 4:08ös

Ben de Dost’tan okudum, acaba ondan mı beni çekmedi içine emin değilim.

royem · Şubat 17, 2019, 9:11ös

Kitap yeni bitti. Okunması oldukça kolay 2-3 saatte biten bir kitap. Hikayeler oldukça ilgi çekiciydi, yer yer gözlerim yuvalarından çıkacak gibi oluyordu. “Havuzda iki yansı” ile “zihinsel bir ölüm” en beğendiklerimdi. Yazar öykülerinde yaşamı, yaşamın anlamını, varoluşu ve ölümü işlemiş bu da öyküleri daha da ilginç ve çekici yapıyor. Özetle iyi yazılmış iyi öykülerden oluşan iyi bir kitap. “gerçek vatanlarından sürülmüş kentlerin de var olduklarını düşünmüşümdür hep”. “senin ben olduğunu biliyorum—bir süredir geçmiş olan bir ben, ölü olduğuna inandığım bir ben, şimdi onu burada bir kez daha bıraktığım gibi, hiçbir görünür değişiklik olmaksızın yenide görüyorum. Geçmiş olan ben’in, şimdiki ben’den ne istediğini bilmiyorum”. " ama bugünleri, Londra’nın bütün güzel kadınlarına, Amerika’nın bütün çelik kasalarına değişmem".

Irmak · Şubat 18, 2019, 4:00ös

Kaçan Ayna benim için sürpriz bir liderlikle oylamayı kazandı. Dürüst olmak gerekirse kazanacağını hiç düşünmemiştim.

Yağmurlu bir akşamüzeri kitaba başladım ve soluksuz okuyup bitirdim. Öyküyle aram yoktur ama bu kitap sahip olduğum bu düşünceyi biraz sarstı diyebilirim. Bu yüzden beni Papini ile tanıştırdığınız için size teşekkür ederim.

Kitaba gelecek olursak;
Bazı yerlerde “Gerçekliğin doğasını hiç sorguladın mı?” cümlesi beynimde yankılandı. Yazar; insanın var olma amacını, kim olduğu, zamanın insanı değiştirip değiştirmediğini - değiştirmişse bu değişimden memnun olup olmadığı - insan isterse bu dünyadan fiziksel olarak göçmeden de ölümü yaşabilir mi diye sorguluyor ve insanın farklı yönlerine, arayışlarına bu öykülerde değiniyor.

Havuzda İki Yansı bana biraz Narkissos’un hikâyesini anımsattı. Arada şöyle bir fark var tabii. Narkissos kendisine âşık olurken bu öyküde kahraman kendini, eski halini eleştiriyor. Şahsen en sevdiğim hikâye, Ödenmeyen Gün oldu. İnsan, güzellik gibi gelip geçici bir niteliğe öyle bel bağlıyor ki o olmazsa kendini eksik hissediyor. Gençliğinde bunu fark etmiyor ama ihtiyarladığında o günlerini özlemle anıyor.

Yazar, Kaçan Ayna’da insan bilinmezin peşinde koşup duruyor diyor ama bence insanı ayakta tutan yarın umudu ve bu iyi ki böyle yoksa hayat çekilmez olurdu.

Son olarak şunu da ekleyeyim.
“Yeniden karşılaşmalara, utkulara, yükselişlere, terfilere, çoğalışlara, ele geçirmelere, unutmalara umut bağlatan yarın olmasaydı, insanlar yaşamaya razı olmazlardı. Yarının uzak kokusu olmasa, bugünün kara ekmeğini yemezlerdi.”

Nemo · Şubat 19, 2019, 11:08öö

Öncelikle ben kitabın varoluş temasını çok sevdim. Daha doğrusu Papini tarafından bunun büyüleyici sunumuna âşık oldum.

Bazen bir öykü boyunca, aynı konuyu farklı farklı şekillere sokularak anlattı. Bunu da kesinlikle tekrara düşmeden, her cümlede yaratıcılığını döktürerek vermeyi de başarmış. Biraz açayım: Bu aslında tehlike barındırıyor. Okuyucu içe bakışın ve benlik sorgulamasının tekrarlı sunumundan daralabilir bir süre sonra. Hatta bazı öykülerde yukarıda da dediğim gibi aynı durumu farklı şekillerde betimliyor. O yüzden “Burası gereksiz olmuş,” demeye çok müsait bir tercih. Ama bunu hayal gücü ve anlatı becerisiyle aşması da tebriği hak ediyor.

Gerçeküstü anlatımını insanın kendisini sorgulamasına vesile olacak şekilde kurgulamış. Benlik, toplumsal kimliğin öyküler boyunca yazar tarafından her açıdan röntgeni çekiliyor. Dediğin gibi her sayfada bu sorgulama okuyucunun beyninde yankılanıyor. Üstelik bu yüksek seviyede edebi tatmin duygusuyla birlikte geliyor.

Hangi öykü daha iyiydi sorusu çok zor… Hepsi benim çocuklarım. Yukarıda da yazılan “Zihinsel Bir Ölüm” cidden üstlere oynar. “Havuzda İki Yansı” ve “Neysem O Olmak İstemiyorum Artık” da üstlerde yer bulur.

Benim tek olumsuz eleştirim çeviri kısmına geliyor. Yukarıda da bahsedilmiş. Asıl sorun çok gereksiz virgül kullanımı. Bu da anlatıma zarar vermiş. Onun dışında çeviri büyük kusurlara sahip değildi. Ama belli ki geliştirilebilir.

Agape · Şubat 19, 2019, 2:24ös

Ancak okuyup bitirdim. Uzun zamandır beni böyle etkileyen, düşündüren, sorgulatan, kendimi yoklatan bir kitaba denk gelmemiştim. Harikaydı…

Çok fazla Babil Kitaplığı’ndan okumadım. Okuduklarımın hepsini çok beğenmiştim ama Papini’nin kitabı açık ara birinci. Böyle bir kitap beklemiyordum aslında. Daha çok diğerleri gibi olacağını düşünmüştüm.

Neresinden başlamalı bilemiyorum. Eleştirilecek bir şey bulamadım. İlla bir şey bulacaksam evet, virgüller can sıkıcıydı. Yine de her öyküde o kadar güzel değinilmişti ki konulara bunu önemsemedim.

Ben bütün öykülerini çok beğendim. Her birinde kendimden parçalar buldum. Bazıları neredeyse benim içine düştüğüm, kendimle savaş verdiğim günlere götürdü beni. Bazı öykülere ufak ufak değinmek istiyorum.

Havuzda iki Yansı:

Çarpıcıydı. Günümüzde hep şikayet ettiğimiz, kızdığımız kendimize dönüp bakmamıza ve nerede yanlış yaptığımıza değinen, farkındalığımızı daha da arttırmaya yarayan bir öyküydü. Zaman zaman açıp okuyarak, anımsayarak üstüne düşneceğim bir öykü.

Saçma Sapan Bir Öykü:

İnsanın kendisine itiraf etmek istemediği şeylerle yüzleşmesine kendi penceresinden yaklaşmış Papini. Ben bu öyküde çok fazla şey buldum. Kendimi, yaşantımı, eylemlerimi sorgulamama neden öykülerden birisi oldu.

Zihinsel Bir Ölüm:

Bazen bazılarımız ölümü fazlasıyla düşünürüz. Ölümdeki mantığı anlamaya, ölümün hayattaki ve insanlardaki yerini kavramaya çalışırız. Ölmenin ne demek olduğunu ve öldükten sonraki o belirsizliği düşünürüz. Ben bu öyküde aynı zamanda insan beyninin kişinin kabullenişlerine olan tepkisini de buldum. Bu açıdan da çok hoşuma gitti.

Hasta Beyfendinin Son Ziyareti:

Tek kelimeyle “Mükemmel”

Neysem O Olmak İstemiyorum Artık:

Bu öyküyü en sevdiğim dostumun kesinlikle ama kesinlikle okuması gerekiyor. Okudukça sanki onu dinliyormuşum hissine kapıldım. Sanki onun bana anlatmaya çalıştıklarını kusursuz bir sanat eseri olarak sunmuş yazar. Zaman zaman açıp okuyacağım ve üstüne derin derin düşüneceğim bir öykü.

Sen Kimsin?

Bir sabah uyandığınızda etrafınızdaki herkes sizi tanımasaydı ne yapardınız? Aileniz, arkadaşlarınız, dostlarınız, sıradan mahalleli insanları… Hepsi için artık önemsiz, yabancı bir insan haline gelseydiniz nasıl hissederdiniz? Onlar için bir hiç olduğunuzu acılı birkaç günün ardından kabul ettiğinizde ne yapardınız? Korkar mıydınız yoksa rahatlık mı hissederdiniz? Tüm bunları ve daha fazlasını sorgulatıp farkındalık kazandıracak öykülerden birisiydi bana göre.

Ödenmeyen Gün:

Beni en çok etkileyen öykülerden biri oldu. Hayat da böyle değil mi sizce de? O kadar bekler, bir şeyin hayalini kurar, sonun sonunu tasarlarsınız ama hayatın kendi planları içinizden geçer.

Okuduğum güzel kitaplardan birisiydi. Ben okumayanlara tavsiye ederim. Bir gün mutlaka okumanız dileği ile.

royem · Şubat 19, 2019, 3:24ös

Okumayan varsa çok şey kaçırıyor. İnsanın kendisini sorgulamasına vesile olan az kitaptan biri. Bu kitaba geniş bir zaman yaratım tekrar okumayı düşünüyorum